این موزه هنری در خیابان استانداری شهر اصفهان قرار گرفته است. علت نامگذاری این بنا به رکیب خانه این است که در دوره صفوی، جایگاهی برای قرار دادن لوازم و اشیاء اصطبل سلطنتی  بود.

حیاط دلنشینی در موزه هنرهای تزیینی اصفهان قابل رویت بوده که با داشتن فضای خرم با درختانی سرسبز  در میانه ساختمان به زیبایی اش افزوده است. هم چنین در اطراف حیاط تالارها و اتاق هایی وجود دارد. عمارت رکیب خانه دارای طبقات فوقانی نیز بوده و در سمت راست آن برجی دیده می شود که علاوه بر کاربرد کلاه فرنگی، کاربردهای دیگری نیز داشته است.

دفتر موزه هنرهای تزئینی اصفهان در بخش شاه نشین قرار داشته و از معماری و طراحی بسیار دلپذیری برخوردار است. طبقات بالایی موزه مربوط به بخش اداری می باشد.

بیش از 3000 شی تاریخی متعلق به دوران صفویه و قاجاریه در موزه هنرهای تزئینی اصفهان به چشم می خورد. این اشیا در غالب غرفه هایی زیبا با چینشی منظم در معرض دید عموم گردشگران قرار گردیده است.

هم چنین موزه هنرهای تزئینی دارای کتابخانه مخصوص و تخصصی بوده که مورد استفاده دانشجویان می باشد.

بخش های هفت گانه موزه هنرهای تزئینی اصفهان عبارتند از:

• خط و کتابت : در اوایل بخش موزه، هنرهایی از اوراق و مجلدات قرآن کریم، کتب ادعیه و احادیث و … قرار گرفته است. هم چنین انواع جلدهای چرمی به شیوه های متعدد نیز وجود دارد.
• آثار لاکی و روغنی : از آثار این بخش می توان به اشیاء لاکی، جعبه، قلمدان، ترازو، جای طومار، جلد آلبوم، سرچسبدان، قاب آیینه و … اشاره کرد. هم چنین آثار ارزشمند از بزرگان با نقوش زیبا رویت می گردد.
• دست بافته های سنتی : در این بخش منسوجات متنوع وکم نظیر دوران قاجار قابل مشاهده است. این آثار مربوط به بافندگی های شهرهای مرکزی ایران می باشد که به شیوه های مختلفی زینت داده شده اند. در این بخش آثار قلمکاری اصفهان نیز قرار گرفته است.
• آبگینه : در این مجموعه آثار هنری زیبا از کریستال های تراش دار و انواع عطردان و پیاله شیشه ای که متعلق به قرن های 3 تا 6 هجری قمری است قابل رویت می باشد.
• نگارگری : در این بخش آثار نگارگری ایرانی در سبک های گوناگون وجود دارد که از جمله با ارزش ترین آن ها می توان به تابلوی مذهب تشعیری اشاره نمود.
• آثار چوبی : در این قسمت آثار نفیس صنایع هنری بر چوب مانند منبت کاری، خاتم سازی، معرق و مشبک در نمونه های انواع قاب آیینه، ملاقه های دوغ خوری، رحل و جعبه قرآن و … قابل مشاهده است.
• آثار فلزی : در این مجموعه آثار فلزی شامل زیورآلات طلا و نقره، کمربند، انواع قوطی، قفل و قلمدان، خنجر، چاقو، قیچی، سرقلیان و … با شیوه های ساخت و تزئین گوناگون مشاهده می گردد.

منبع : نشاط آوران

بقعه امامزاده سلطان علی بن محمد باقر معروف به مشهد اردهال یا مشهد قالی در 40 کیلومتری غرب کاشان قرار دارد. بنای اولیه ای که بر روی این بقعه ساخته شده است مربوط به دوران سلجوقیان می باشد . در دوران متمادی قسمتهایی به آن اضافه گردیده است که بیشترین آنها مربوط به دوران صفویان می باشد. در دوران قاجاریه نیز گلدسته های ایوان، سرداب و صحن قمی ها بدان اضافه گردید.

این بقعه ی متبرکه دارای ۳ صحن اصلی شرقی یا صحن فینی ها، جنوبی یا صحن صفا و غربی یا صحن قمی ها می باشد. صحن صفا ایوانی است مزین به کتیبه های گچی به خط نستعلیق و نقاشیهایی از دوره قاجار، و آب انباری نیز در آن وجود دارد. این صحن روبروی درب اصلی بقعه امامزاده سلطان علی بن محمد باقر قرار دارد.

بقعه مشهد اردهال کاشان دارای گنبدی مدور با پوشش کاشی زرد طلایی و خشت می باشد. بروی این گنبد تزئیناتی از جمله نگاره های اسلیمی و بوته های پیچ دار الوان وجود دارد. در زیر مقرنس ها کتیبه ای به خط ثلث سفید بر زمینه ای لاجوردی قرار داشته که در آن سوره ی انا فتحنا دیده می شود. زیر گنبد نقاشی هایی با طرحهای اسلیمی وجود دارد که زیبایی خاصی به این بنا بخشیده است.
این مرقد دارای دو ضریح چوبی مشبک می باشد . در سر در ورودی به حرم  آئینه کاری هایی وجود دارد که بدلیل ریختگی بخش هایی از آن کتیبه های معرق زیبایی با نام شاه طهماسب دیده می شود.

سنگاب منحصر بفردی در وسط صحن قدیمی بقعه امامزاده سلطان علی بن محمد باقر قرار دارد که از سنگ یک تکه با هنرمندی تمام تراشیده شده است که تا این زمان سالم و بی عیب بجا مانده است. در لبه سنگاب کتیبه ای با خط اسلیمی حجاری شده است. در سمت غربی ایوان بزرگ این بقعه کتابخانه ای وجود دارد که با در مشبکی از جنس چوب محصور شده است. نسخه هایی متعددی از کتب قدیمی، مذهبی، قرآن و غیره وجود دارد.

مقبره سهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر در صحن شرقی بقعه امامزاده قرار دارد.

ساخت و ترمیم بقعه مشهد اردهال را از نظر دوره زمانی می توان به چهار دوره ی سلجوقیان، صفویان، قاجاریه و معاصر تقسیم بندی نمود.
یکی از مراسمات مذهبی و سنتی در مشهد اردهال مراسم قالیشویان است که در سالروز شهادت امامزاده علی بن محمد باقر در 17 مهرماه انجام می گیرد. این مراسم به یاد بود اهالی فین که در آن زمان به خونخواهی آن حضرت قیام کردند برگزار می گردد.

منبع : نشاط آوران

حمامی در خانه های قدیم وجود نداشت به همین جهت حمام های عمومی برای مردم در نظر گرفته شده بود. به طور مثال می توان گفت در شهر کاشان فقط در خانه اشرافی عامری ها حمام خصوصی بود اما در عوض حمام های عمومی زیادی در این شهر یافت می شد. بخش عمده ای از حمام ها در طی قرن ها از بین رفته اند و چندی معروف باقی مانده اند که از آن جمله معروف ها می توان به حمام گنج علی خان کرمان، حمام وکیل شیراز، حمام سلطان امیر احمد کاشان و حمام علی قلی آقا اشاره نمود که امروزه از آن ها به شکل موزه نگهداری می شوند.

با ورود به کوچه علی قلی آقا در اصفهان و گذشت از بازارچه ای با این نام به حمام علی قلی آقا می رسیم که اکنون به موزه تبدیل شده است. حمام علی قلی آقا از جمله بناهای تاریخی ایران عزیزمان است که دارای معماری ارزشمندی است.

مجموعه ای از بناهای دوران صفویه در محله علی قلی آقا رویت می شود که شامل مسجد، بازارچه، چهارسو، سرا و حمام است. بانی این مجموعه زیبا شخصی به نام علی قلی آقا می باشد. علی قلی آقا یکی از خواجگان نیکوکار حرم شاه سلطان حسین صفوی بود. متاسفانه با گذشت زمان قسمت هایی از مجموعه تاریخی علی قلی آقا دچار تخریب گشته و به جای آن ها بناهایی دیگر احداث شده است. هم اکنون حمام علی قلی آقا به موزه مردم شناسی تبدیل گشته و مشتاقان تاریخ و تمدن ایران به این موزه زیبا سر می زنند.

فضاهای منظم هندسی، بخش های مختلف مجموعه حمام را تشکیل می دهد. مجموعه حمام شامل حمام کوچک و بزرگی می شد که مربوط به دو فضای اصلی سربینه و گرمخانه بود. معماری حمام ها به گونه ای صورت گرفته بود تا حداقل ترین اتلاف انرژی را داشته باشد. آب این حمام از چاهی که منتهی به آب رودخانه زاینده رود بود تامین می گشت.

فضاهای تاریخی حمام علی قلی شامل فضاهای اصلی، فضاهای تاسیساتی، فضاهای خدماتی و کانال های گربه رو می باشد.
زیباترین قسمت حمام مربوط به فضای سربینه است که مورد توجه بیشتر طراح بوده است. در فضای سربینه چهار حوض رویت می شود تا افراد قبل از ورود به قسمت سکو پاهای خود را وارد حوض ها نمایند و بخش های رختکن آلوده نگردد. نکته حائز اهمیت حمام  علی قلی آقا این است که  بخش بانوان مجزا از بخش آقایان بود و در آن به سمت کوچه باز می شد.

تزئینات و نقاشی های زیبایی از سه دوره تاریخی قاجاریه، صفویه و پهلوی  در این حمام تاریخی اصفهان قابل مشاهده است که ارزش زیادی را به این بنا بخشیده است. با توجه به استناد های ارائه شده قدمت حمام علی قلی آقا اصفهان را 308 سال بیان نموده اند. 

منبع : نشاط آوران

در بخش غربی کویر شهر نطنز را مشاهده می کنیم که پس از عبور از زمین های خشک و گذر از مناظر باغ و کوه به گنبد خانقاه شیخ عبدالصمد می رسیم و در ورای باغستان های شهر نطنز، مناره مسجد جامع نطنز اصفهان آشکار می گردد.

در کنار مسجد جامع یا مسجد جمعه نطنز، خانقاه ویران شده و آرامگاه عبدالصمد که در زمان الجایتو بنا شده اند قرار گرفته اند. گنبد مسجد جامع به زمان دیلمیان بر می گردد و قدیمی ترین گنبد در میان گنبدهای دیگر این منطقه است. شبستان گنبد در طی کاوش هایی که صورت گرفت، مربوط به قرن چهارم هجری قمری است. بخش های دیگر مسجد هم، مربوط به قرن هشتم هجری قمری می باشد اما با این وجود تمام مجموعه با هم از هماهنگی خاصی برخوردار است.

مسجد جامع نطنز اصفهان از جمله مساجد گنبد دار است که دارای ساختمان آجری بوده و در بخش هایی از آن، ساروج استفاده کرده اند. معماری که در مسجد جامع نطنز صورت گرفته آجری ساده و بی پیرایه است.

بناهای متصل خانقاه، مناره و سردر مسجد با اینکه از لحاظ ساختار متفاوتند اما ترکیبی زیبا را خلق نموده اند. تزئیناتی که در مسجد و مقبره شیخ عبدالصمد دیده می شود تنها با گچ سفید است اما در خانقاه و مناره کاشی های مینایی نیز به کار رفته است.

هنگامی که به مسجد جامع نطنز نظاره گر می شویم یک شبستان هشت ضلعی گنبد دار، یک صحن، چهار ایوان اصلی، نمازخانه ها و راهروهایی را می بینیم که راهروها باعث می شوند اضلاع صحن به هم مرتبط گردند. هم چنین ازمصالح آجر، آهک و گچ برای پوشش مسجد استفاده کرده اند. مسجد نطنز دارای سه ورودی است و کتیبه ای بر روی یکی از درهای قدیمی قابل رویت می باشد.

صحن مسجد مربعی شکل بوده و کوچه های باریکی در سه طرف صحن وجود دارد. هم چنین در صحن پلکان عریضی است که از طریق آن به قناتی می رسیم که در قدیم برای تأمین آب شرب به کار برده می شد. در چهار طرف صحن نیز شبستان ها و راهروهایی به چشم می خورد.

محرابی در دیوار جنوبی ایوان واقع شده که نقوشی از گل و بوته در بالای این محراب به کار رفته است. مهمترین ایوان مسجد ایوان جنوبی است که از همه ایوان ها عریض تر می باشد.

مقبره شیخ عبدالصمد اصفهانی که در کنار مسجد واقع شده، قبل از مسجد جامع نطنز ساخته شده است و محورشان نسبت به هم ده درجه اختلاف دارد. برای بازدید از این مکان مذهبی تاریخی فرصت را مغتنم شمرده و برای دیدنش به شهر زیبای نطنز مسافرت نمایید.

منبع : نشاط آوران

تپه ای مخروطی شکلی در غرب اصفهان قرار دارد که در بخش های بالایی آن ویرانه هایی ازخشت های ضخیم دیده می شود. هر طبقه از آن ها به وسیله نی هایی که برای مستحکم سازی بنا استفاده می شده جدا گشته است. برخی از مورخان بر این باورند که این بنا از جمله آتشکده های مشهور اصفهان بوده است. تاریخ ایجاد آتشگاه اصفهان و قدمتش به طور دقیق قابل بیان نیست و اما بنا به اظهارات صورت گرفته از زمان دوران ساسانی جدیدتر نمی تواند باشد.

ارتفاع کوه آتشکده از سطح دریا 1680 متر می باشد و جزء منطقه ماربین اصفهان بوده است. ساختمان آتشگاه اصفهان دارای خشت های بسیار بزرگ بوده که در دیگر آثار تاریخی نمونه اش موجود نیست.

کوه آتشگاه به صورت 8 ضلعی و دارای ارتفاع 4 متر است. این بنا دارای 8 درگاه بوده که هرکدام به یک جهت مختلف راه داشته اند. سقفی گنبدی شکلی بر بالای آتشکده قابل رویت است. امروزه بیشتر از دو نیمه درگاه در  کوه آتشکده باقی نمانده است. پی این بنا از آنجایی که برروی صخره طبیعی ساخته شده مصنوعی نمی باشد.

در سمت شمال شرقی بنایی منظم دیده می شود که دارای دیوارهای گل و آجری، طاق نماهای قوسی شکل و طاقچه هایی در دل دیوار است. اما امروزه چیزی از آن ها به جزء دیواری کوتاه به همراه نیم طاقچه ای وجود ندارد. در جهت جنوب شرقی بنا نیز یک تعداد اتاق بوده که توسط پلکانی به هم مربوط گشته بودند که اینک جزء دیوار مخروبه ای چیزی باقی نمانده است.

در اطراف کوه آتشکده اصفهان سه حصار رویت می شود که عبارتند از:

• تله های خاکی انباشته شده با استحکامات بیضوی شکل.
• دیوار مستحکم که به فاصله 4 متر از تله خاکی قرار دارد.
• نزدیک بنای آتشگاه دیواری است که به عنوان حصار به کار برده می شد.

در بین حصارها بناهایی قرار گرفته که محل استفاده نگهبانان بود. در آتشگاه با طی کاوش هایی که صورت گرفته بقایایی از آثار باستانی کشف شده که از جمله آن می توان به سفال ها، کوزه ها، خمره ها و ظروف اشاره کرد.

هم چنین منبع آبی در پایین کوه آتشگاه دیده می شود که قبلا آن را از سنگ های قطعه شده بناهای اطراف ساخته اند.

جهت بالا رفتن از کوه، پله های سنگی برای گذر از مسیر پر پیچ و خم کوه قرار داده اند تا این مسیر را به گونه ای راحت تر طی بتوان کرد.

منبع : نشاط آوران

طایفه سلجوقیان در سال 429 هجری قمری، حکومت ایران را به دست گرفتند. در آن زمان شهر اصفهان یکی از شهرهای آباد ایران بود و تعدادی از سلاطین سلجوقی این شهر را تختگاه عمارت خود قرار داده بودند.

خواجه نظام الملک اصفهان در زمان سلجوقیان وزیر دو تن از شاهان سلجوقی بود و به دلیل نیرومندی اش به اوج قدرت و شکوه رسید. زادگاه خواجه نظام الملک سبزوار بود و ایشان در دوره غزنویان، ملکشاه را که دارای سن کمی بود به شاهی رسانید و امور مملکت کشور را خود به دست گرفت.

نظام الملک علاوه بر حل مشکلات اجتماعی و مملکتی به ایجاد مدارس نیز پرداخت. مدارس ایشان در تاریخ به مدارس نظامیه معروف هستند. هم چنین خواجه نظام الملک اصفهان نگارش کتاب سیر الملوک یا سیاست نامه و پردازش تقویم جلالی با همکاری دانشمندان را نیز انجام دادند.

منطقه طوس را آلب ارسلان غزنوی به  نظام الملک بخشیده بود و ایشان تمام سعی خود را برای آبادانی طوس انجام داد و به گونه ای صورت گرفت که زمینهای طوس را با زیباترین باغ های جهان یکسان می دانستند.

در آخرین سالهای حکومت ملکشاه میان وی و خواجه نظام الملک اختلافاتی پیش آمد که سبب برکناری خواجه نظام الملک شد و ترور ایشان در روز 10 رمضان سال 485 هجری قمری به طرز مشکوکی صورت گرفت.

در کتابهای تاریخی القاب متعددی را به خواجه نظام الملک نسبت داده اند که می توان به وزیر کبیر، تاج الحضرتین، وزیر کبیر، قوام الدین، نظام الملک، اتابک و رضی امیرالمومنین اشاره کرد.

مقبره خواجه نظام الملک اصفهان که دارالبطیخ نیز نامیده می شود در محله دارالبطیخ به معنای بازار سبزی جات واقع شده است. امروزه نام این محله، احمدآباد نامیده می شود.

در تاریخ بیان شده که خواجه نظام الملک در خانه خویش به خاک سپرده شده است. سنگ های مرمری بر قبر خواجه نصب شده و در اطرافش کتیبه هایی از آیات قرآن نگاشته شده است.

براساس گفته های دکتر هنرفر در کتاب تجارب السلف به اینگونه است که ملکشاه در شونیز بغداد به خاک سپرده شده بود اما محمود سلجوقی و ترکان خاتون جسد ایشان را به مدرسه ملکشاهی در محله دارالبطیخ آوردند و احتمال می رود که در مکان مقبره خواجه نظام الملک اصفهان مدفون کرده اند اما به دلیل معروفیت بیشتر نظام الملک این محل را به نام تربت نظام می شناسند.

در مقبره خواجه نظام الملک طوسی هشت قبر دیگر نیز به چشم می خورد که سنگ های مرمری با ارزشی بر روی آن ها قرار گرفته است. این قبور مربوط به خانواده سلاجقه از خاندان ملکشاه می باشند.

در باغ وسیع مقبره مادی معروف فدین جریان داشته که زیبایی خاصی را به آنجا بخشیده بود. هم چنین تا چند سال پیش درخت چنارکهن سالی در کنار سردر آرامگاه خواجه نظام الملک قرار داشت که به چنار دارالطبیخ معروف بود، اما اینک اثری از آن باقی نیست.

منبع : نشاط آوران

از جمله بازارهای بزرگ و با شکوه اصفهان بازار قیصریه است . فضای بزرگی به شکل مدور در وسط بازار به چشم می خورد که دارای گنبد زیبایی است. در اطراف بازار قیصریه کاروانسرای شاهی و بازار ضرابخانه قرار گرفته اند. به دستور شاه عباس کبیر در سال 1011 هجری قمری سردر قیصریه اصفهان را از روی سردر قیصریه آسیای صغیر ساختند. در آن دوران پادشاهان به وضعیت ستارگان توجه داشتند بنابراین در ساعات مبارک به ساخت بناها می پرداختند. بنابراین با توجه به نماد برج قوس در بالای سردر قیصریه این گفته قابل پذیرش است که شروع ساخت در زمانی صورت گرفته که طالع در برج قوس بوده است.

هنگامی که گردشگران و عابران از سردر قیصریه وارد بازار می شوند، مجموعه ای از بناهای باشکوه صفوی را در مقابل دیدگان خود می بینند. بازار قیصریه به بازار شاهی نیز معروف بوده و امروزه در آن زیباترین کارهای دستی و قلمکاری ها انجام می شود.

نام سردر قیصریه برگرفته از نام بازار قیصریه بوده و این بازار از سردر شروع شده و بعد از چارسوی چیت سازها خاتمه می یابد. راسته ای از بازار که در آن اجناس و کالاهای با ارزش به فروش می رسید و توسط بازرگانان ثروتمند اداره می شد قیصریه می گفتند.

معماری که در قسمت قیصریه به کار برده شده نسبت به سایر قسمت های بازار از تزئینات بیشتری برخوردار بوده و اصولی و هندسی تر ساخته شده اند.

سردر ورودی بازار قیصریه اصفهان بسان قوسی است که با کاشی های زیبا مزین شده و در آن نقاشی های زمان صفویه هویدا می باشد. این سردر باشکوه بهترین منظر را به میدان نقش جهان دارد و در زمان صفویان پس از عبور از بازار قیصریه به این سردر می رسیدیم که میدان کهن و قدیمی شهر را به میدان جدید متصل می داده است.

در اطراف سردر قیصریه نقارخانه و نقاشی های بسیار زیبا وجود داشته که اینک از آنها چیزی باقی نمانده است. نقاشی ها برگرفته از جنگ شاه عباس با ازبک ها بود که در طی قرون رنگشان را باخته اند و تنها سایه ای از آن ها وجود دارد. دریچه ای در قسمت ورودی بازار قیصریه قابل مشاهده است که در گذشته مکان ساعتی بزرگ بود.

راسته بازار قیصریه دارای دو طبقه است. درطبقه بالای بازار امور دفتری و بازرگانی قرار دارد و طبقه پایین مختص به مغازه های اصناف متعدد می باشد. هم چنین در این بازار، مساجد و مدارسی قابل رویت است.

منبع : نشاط آوران

اکثر گردشگران وقتی به شهر اصفهان وارد می شوند حتما به محله جلفا سر می زنند. در سال 1012 هجری قمری تعدادی از مردمان ارمنستان به دستور شاه عباس اول صفوی به ایران مهاجرت کردند و ایشان آنها را در شهرهای اصفهان و فریدن سکنی داد. شاه عباس اول، بخشی از املاک خود را برای ساختن محله جلفا در حاشیه زاینده رود اختصاص داد و عده ای ارمنی در این محل ساکن شدند و عده دیگر، در دیگر محلات اصفهان سکونت گزیدند.

در زمان شاه عباس دوم دیگر ارمنیان که در محلات دیگر پراکنده شده بودند به محله جلفا کوچ کردند و در آن جا محله های تبریزی ها و ایروانی ها را نیز ساختند.

توسط ارامنه 24 کلیسا ساخته شد که امروزه 13 کلیسا بیشتر باقی نیست و از مشهورترین کلیساها می توان به کلیسهای وانک، بیت اللحم و مریم اشاره نمود. کلیساهای اصفهان با توجه به جمعیت هر محله کوچک و بزرگ ساخته شده اند.

زیباترین و مشهورترین کلیسای  محله جلفا ، کلیسای وانک است که نام های دیگرش سن سور و آمنا پرکیج می باشد. در زبان ارمنی وانک به معنای کلیسای اعظم است.کلیسای وانک به عنوان حوزه علمیه نصاری برای تربیت کشیشان بوده و کانونی برای ارتباط ارمنیان محله جلفای اصفهان با جهان ارامنه است.

در داخل کلیسای وانک اصفهان تزئیناتی از آب طلا و نقاشی های رنگ روغن از زندگی حضرت مسیح(ع) به چشم می خورد. برج ناقوسی در رو به روی در اصلی کلیسا است که در زمان شاه سلطان حسین صفوی ساخته شده است. درسرتاسر فضای گنبد نمازخانه کلیسای وانک، تصاویر و نقاشی های برگرفته از تصاویر کتب مقدس وجود دارد. این نمازخانه در آن زمان محلی برای اجرای مراسم مذهبی بود.

در حیاط کلیسا چند نفر از بزرگان ارامنه و نمایندگان سیاسی اروپا به خاک سپرده شده اند. هم چنین در کلیسای وانک اصفهان در سال 1322 هجری قمری  موزه و کتابخانه ای ساخته شد که اشیاء نفیسی در موزه نگهداری شده و کتاب های کتابخانه به عنوان منبع در اختیار محققین ارمنی و دیگر ادیان قرار گرفته است.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که در این کلیسا نسخه ای از پیمان پیامبر اکرم(ص) با مسیحیان و ارامنه مربوط به سال 4 هجری  وجود دارد.  

در حال حاضر خلیفه ارامنه و هندوستان در محل گنبد بزرگ و زیبای کلیسای وانک حضور دارند.

منبع : نشاط آوران

شهر کهن تاریخی اصفهان توسط روخانه زاینده رود به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم گشته است.  این رودخانه باعث طراوت شهر تاریخی اصفهان شده بود، که برای گذرش چاره ای جزء ساختن پل های متعدد نبود.

از جمله پل هایی که به این هدف ساخته شد پل مارنان است که در غربی ترین قسمت شهر اصفهان قرار دارد. روستای ماربین از طریق این پل با روستاهای دیگر متصل شده است.

نظرات متعددی در رابطه با وجه تسمیه های پل مارنان اصفهان بیان شده که به شرح ذیل می باشند:

• عده ای نام پل مارنان را برگرفته از مهربین اوستایی می دانند. مهربین نام کوهی بود که در زمان زردتشت به عنوان معبدگاه مورد استفاده قرار می گرفت.
• عده ای دیگر با توجه به پیچ و خم رودخانه زاینده رود که از سمت غرب به صورت مارپیچی و بسان مار وارد شهر اصفهان گشته، این پل را که در قسمت مارپیچی رودخانه ساخته شده مارنان می دانند. هم چنین اشاره به وجود قریه مارنان در نزدیکی این محل نیز هست. این پل، قریه مارنان را به محله جلفا متصل می کند.
• بنا به نظر عده ای دیگر نام پل را به سرفراز می شناسند که بدین جهت است که یکی از ثروتمندان ارامنه به نام سرفراز در دوران حکومت شاه سلیمان صفوی این پل را ساخته است. اگرچه این پل در دوران ما قبل از صفویان ایجاد گشته اما به خاطر عبور و مرور زیادی که بر رویش صورت گرفته فرسوده شده بود و چون احتیاج به مرمت داشته هزینه اش توسط سرفراز ارمنی پرداخت گشته است.

پل های شهر اصفهان بنا به اینکه درکدام قسمت از نقطه شهر ضروری تر بوده اند، زودتر شکل گرفته اند. پل های مارنان، شهرستان، الله وردیخان و خواجو از جمله پل هایی بودند که احتیاج به ساخت آن ها در مرحله اول احساس شد. در اثر ترافیک بالا و عبور و مرور زیاد این پل ها فرسوده گشته اند و مرمت و تعمیر در آن ها صورت گرفته شده است.

پل تاریخی و قدیمی مارنان اصفهان در گذشته بیش از  هفده دهانه داشته است. این پل مابین پل فلزی و وحید در خیابان مطهری قرار گرفته است.

منبع : نشاط آوران

مساجد بسیار زیبا و  بزرگی که در زمان حکومت صفویان در اصفهان ساخته شده اند از دسته بی نظیرترین مساجد در نوع خود از نظر هنر کاشیکاری، گچبری و معماری می باشند. از جمله این مساجد می توان مسجد حکیم اصفهان را نام برد که در انتهای بازار رنگرزان وجود داشته و در دوره شاه عباس دوم ساخته شده است که ساخت آن قریب به 6 سال طول کشیده است. مسجد مذکور توسط همسر حکیم محمد داوود پزشک دربار صفوی ساخته شده است.

در مسجد حکیم اصفهان مسجد کتیبه های نفیسی نوشته شده و با خطوط ثلث و نستعلیق و معقلی وجود دارد. این مسجد دارای خروجی هایی در چهار جهت است و هرکدام دارای سردرهای بی نظیر و بسیار زیبا از نظر نوع کاشی کاری می باشد. در سردرهای شمالی و شرقی این بنا نام شاه عباس دوم و تاریخ ساخت مسجد با کاشی های رنگارنگ و زیبایی نگاشته شده است.

مسجد حکیم از جمله مساجد چهار ایوانی است که هر کدام از این ایوان ها دارای تزئینات و کاشی کاری های منحصر بفرد می باشد. راهروهای هر یک از ایوان ها دارای تزئیناتی از جمله کاشی کاری و خط بنایی است که جلوه خاصی به این مکان می بخشد.

کف ایوان های مسجد حکیم با آجرهای چهارگوش 25 در 25 مفروش شده و در بعضی نقاط از آن ها کاشی های فیروزه ای و سفید به کار رفته که بر زیبایی آن می افزاید.

در مسجد حکیم شبستان زیبا و بزرگی به صورت مربعی وجود دارد که با سه ورودی به ایوان های شرقی، جنوبی و غربی متصل می باشد.

این مسجد دارای سه محراب است. محراب اصلی مسجد حکیم اصفهان که زیبا ترین محراب مسجد نیز هست با کاشی کاری هایی از نوع مقرنس تزئین شده که در آن آیاتی از قرآن مجید وجود دارد.

سنگاب ها یا ظروف بزرگی از جنس سنگ که از آن برای آب شرب مراجعین استفاده می شده است، در مسجد حکیم وجود دارد که کتیبه های نقش بسته بریکی از آنها  از وقف آن در زمان سلطنت شاه صفوی حکایت دارد.

پنجره بزرگی از کاشی معرق در سمت غربی مسجد حکیم اصفهان دیده می شود و حوض سنگی مستطیل شکلی در وسط مسجد واقع شده است.

منبع : نشاط آوران