کمال الدین محمد بافقی متخلص به وحشی، از شاعران پرآوازه سده دهم هجریست. او، در نیمه نخست سده دهم، در بافق زاده شد، و تربیت اولیه را از برادر شاعرش – مرادی بافقی- و شرف الدین بافقی از ادیبان روزگار خویش گرفت و آنگاه به یزد و سپس به کاشان رفت. در کاشان، مکتب دار بود و روزگار، سرانجام بار دیگر او را به یزد افکند و دوران نام و آوازه شاعری خود را در آن دیار گذراند. سال های زندگی وحشی، با پادشاهی شاه تهماسب نخست صفوی، شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده همزمان بود. وحشی در ستایشگری، شاه تهماسب و امیران محلی یزد و کرمان را ستود، که از آنهاست میرمیران از نوادگان نعمت الله ولی که از سوی شاه تهماسب، فرمانروای یزد بود، و او، از وحشی حمایت می کرد.

اگر وحشی بافقی را شیداترین شاعر زبان فارسی بدانیم، گزافه نگفته ایم، و اگر، چنان که افلاطون می گوید، سرمایه شاعری بی خویشتنی است، وحشی، از این بابت، سرمایه ای عظیم دارد. شعر وحشی، سراسر درد و سوز است، سوزی عاشقانه از یک عشق مادی و ملموس، و به حقیقت باید گفت که شعر وحشی، همه برخاسته از شعور باطن انسانی است که سراسر عمر را در عاشقی و شیدایی و بی خویشتنی گذرانده است، و شعر وحشی، الگویی است، از یک شعر از دل برخاسته، در مقایسه با شعر اهل مدرسه، که به صنایع دل خوش می داشته اند و در شعرشان، گاه، اندکی از شور و شعور شاعرانه نیست.

وحشی، مردی عاشق پیشه، بلند نظر و حساس و پاکباز بود، و در آن روزگار، که شاعران ایران، برای رسیدن به مال و منال، به هند می رفتند، وحشی، در یزد در گوشه انزوای خود ماند و هنر خویش را فدای منافع مادی نکرد، و به سابقه این انزوا گزینی بود، که او را وحشی خواندند و او نیز آن را تخلص شاعرانه خویش کرد. از وحشی یک دیوان و سه منظومه بازمانده است، دیوان او مشتمل است بر قصیده ها و غزل های پرسوز و گداز، و مثنوی ها، و چند ترکیب بند زیبا، که برخی در سوگ شهیدان کربلاست و برخی در ستایش میرمیران و دو ترکیب بند عاشقانه پر آوازه و بی همانند و یک ترجیع بند پرشور، که در بندی با ساقی سخن می گوید و دربندی روی سخن او با مطرب است و واسطه العقدی چنین:

ما، گوشه نشینان خرابات الستیم تا بوی میی هست درین میکده، مستیم

اما ، وحشی، مثنوی های سه گانه خود خلدبرین، ناظر ومنظور، و فرهاد و شیرین را به سابقه پیروی از نظامی سروده است، که خلدبرین او، در بحر سریع است، که در وزن و معنی، نظره ایست بر مخزن الاسرار نظامی، و ناظر و منظور را در بحر هزج مسدس سروده است و از حیث مضمون، همانند شاه و درویش هلالی است. اما فرهاد و شیرین او نیز نظره ایست بر خسرو شیرین نظامی، و در بحر هزج مسدس، که با مرگ وحشی ناتمام مانده و بعدها، وصال شیرازی، آن را به پایان رسانده است.

در این مجموعه آثار بازمانده از وحشی بافقی، گرچه سادگی و روانی و بی پیرایگی، اصل هنر شاعرانه او است،اما، گاه، مضامین شعر او چنان عمیق اند که هر خواننده ای را از تنوع و تو در تویی خود سرگشته می دارد. درباره مرگ وحشی، سخنان بسیار گفته اند، و از آنهاست که: به دست معشوق خویش از پای درآمده، یا در پایان یک شب باده خواری، در گذشته. مرگ وحشی، به سال 991 هجری روی داده و در یزد به خاک رفته است که اینک، از گور او، نشانی نیست.

وصیت وحشی بافقی :

روز مرگم هرکه شیون کند از دور و برم دور کنید
همه را مست و خراب از می و انگور کنید
مزد غسال مرا سیر شرابش بدهید
مست مست از همه جا حال خرابش بدهید
بر مزارم مگذارید بیاید واعظ
پیر میخانه بخواند غزلی از حافظ
جای تلقین به بالای سرم دف بزنید
شاهدی رقص کند جمله شما کف بزنید
روز مرگم وسط سینه من چاک زنید
اندرون دل من یک قلم تاک زنید
روی قبرم بنویسید وفادار برفت
آن جگر سوخته ی خسته از این دار برفت

تاریخچه : مدرسه خیرات خان از جمله مدارس زمان دوره صفویان است. این مدرسه حدود 300 سال قدمت دارد و در زمان پادشاهی شاه عباس دوم (1052 ـ 1077 هجری قمری) احداث شده است. متولی آن شخصی به نام خیرات خان بوده و به همین دلیل مدرسه به نام او شهرت یافته است.

مساحت مدرسه خیرات خان حدود 1500 متر مربع می باشد و در اطراف حیاط مرکزی این مدرسه، دو طبقه ساخته شده است. این مدرسه، دارای 79 حجره است و در دو سمت ورودی مدرسه، دو ایوان در دو ضلع شمال و جنوب آن قرارگرفته و در اصلی مدرسه در ایوان جنوبی واقع شده است. در اطراف مدرسه خیرات خان در گذشته 16 مغازه و 6 اتاق وجود داشته که از موقوفات این مدرسه محسوب می شد.

ساختمان مدرسه به شکل چهارضلعی است که در چهار ضلع مدرسه حجره هایی در طبقات دیده می شود و نمای صحن مدرسه با سنگ پوشیده شده، وسط صحن آب نمایی قرار گرفته است.این مدرسه با چهار باغچه مشجر نیز آراسته شده است. نمای ساختمان، آجری است. در سرایوان های این مدرسه تزیینات کاشی کاری و پنجره های مشبک چوبی زیبا، خودنمایی می کند. در کتابخانه این مدرسه تعدادی کتاب با نسخه های خطی نفیس و ارزشمند قرار گرفته است.

آیت الله خامنه ای در این باره می فرمایند:

تاریخ تاسیس کتابخانه خیرات خان در حال حاضر مشخص نیست، ولى تعدادی از کتابها در تاریخ 1277 هجری قمری وقف شده است. نصرت الملک على مردان خان تیمورى در سال 1303 هجری قمری، 200 جلد کتاب چاپى و خطى به این کتابخانه وقف کرده است.

از مدرسان این مدرسه ادیب نیشابوری دوم، یزدی و تائب را می توان نام برد. این مدرسه نیز، همانند مدارس دیگر با توسعه حرم مطهر امام رضا(ع) باعث تغییرات و تخریب در فضای مدرسه شده است. از این جهت بعد از پیروزی انقلاب، ساختمان مدرسه به کلی تغییر کرد و مدرسه ای با طراحی هنری، سنتی و مهندسی مدرن ایجاد شد. مدرسه خیرات خان، هم اکنون محل تحصیل دانشجویان و طلاب دانشگاه علوم اسلامی رضوی است.

درحال حاضر، مدرسه خیرات خان در زاویه شمال شرقی بارگاه امام رضا(ع)، در نزدیکی مهمانسرای حضرت و مقابل صحن جدید قرار گرفته است.

تاریخچه : قدمت روستای حصار به بيش از ۴۰۰ سال تخمين زده شده. اين روستا هر سال پذيرای صدها مسافر از راه دور و نزديک مي باشد که به قصد تفریح و استراحت و استفاده از آب و هوای سرد و مناسب و رفع خستگی و لذت بردن از مناظر طبيعی به اين منطقه مسافرت می کنند.

 

روستای حصار در ۴۵ کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه و در میان کوهستانی بلند و خوش آب و هوا بنا شده است . روستای حصار مشهد در دهستان درز آب قرار گرفته است. جمعیت این روستا ۳۲۰ نفر است. این روستا در مسیر طرقبه و قبل از بند گلستان واقع شده است. باغ های بزرگ میوه در این روستا بسیار زیاد است.

آب و هوای این روستا در تابستان معتدل است. حتما در تور مشهد شرکت کنید و از دره های سرسبز و فضای طبیعی و با صفای این روستا دیدن نمایید. روستای حصار یکی از روستاهای ییلاقی و خوش آب و هوای شهرستان تربت حیدریه می باشد. این روستا زمستان های سرد و تابستان های گرم و خشک دارد ، اما پیشنهاد می کنم حتما پاییز آن را از نزدیک ببینید …
 

وجود رودخانه، چشمه های پر آب، باغ‌ های میوه و مزارع سرسبز در این منطقه باعث شده این روستا به عنوان یک منطقه گردشگری مناسب محسوب شود. هر سال مسافران زیادی از نقاط دور و نزدیک به این روستای فوق العاده زیبا می آیند و از طبیعت بکر این منطقه لذت می برند. دین اهالی این روستا اسلام و مذهب آنها شیعه اثنی عشری است. قبل از انقلاب اسلامی تعدادی خانواده از فرقه بهائیت نیز در این روستا ساکن بودند. زبان مردم این روستا فارسی و به لهجه تربتی و نیشابوری صحبت می ‌کنند‌.

در این روستا چهار مسجد، یک حسینیه، سه مدرسه، مرکز بهداشت، مرکز پستی، شرکت تعاونی روستایی و دهیاری وجود دارد. روستای حصار بعد از ییروزی انقلاب اسلامی از برق، آب، لوله کشی و تلفن برخوردار شده است. بیشتر مردم روستا به شهر‌های تربت حیدریه – مشهد – گرگان و تهران مهاجرت کرده اند. مردم روستا بیشتر به کشاورزی، دامپروری و قالیبافی مشغول  هستند.

روستی حصار در فاصله ۶ کیلومتر در جنوب‌غربی مشهد قرار گرفته است و فاصله آن تا طرقبه ۳ کیلومتر است و با دارا بودن ۶۳۰ خانوار و جمعیت ۲۳۰۰۰ نفر یکی از پر جمعیت‌ ترین روستاهای طرقبه محسوب می شود. این روستا از توابع شهرستان تربت حیدریه است. این روستا حد واسط روستای رود معجن از توابع بخش بیگ و روستای نامق از توابع بخش ریوش شهرستان کاشمر است.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، نبودن محیط کار مناسب و درآمد پایین مردم این روستا باعث شد تا با مهاجرت های بی رویه جمعیت روستای حصار کاهش پیدا کند و افراد زیادی به دلیل ادامه درس، کار در ادارات دولتی و مشاغل آزاد از روستا به شهرهای اطراف بروند.

مرگ و میر افراد مسن و زاد و ولد کم و مهاجرت نسل جوان باعث شد تا جمعیت ۵۵۰۰ نفری سال 1357 به ۲۵۰۰ نفر و درسال 1367 به ۱۴۰۰نفر و در حال حاضر به ۱۲۰۰ نفر تبدیل شود.

من به عنوان یک مشهدی واقعا دوست دارم حداقل چند سالی در روستای حصار زندگی کنم تا معنای واقعی زندگی را بدور از کار و هرگونه آلودگی و دغدغه احساس کنم …

تاریخچه : دریاچه بزنگان در سال 1386 بر اساس مصوبه شماره 275 در تاريخ 19 فروردين ماه سال 1385 شوراي عالي حفاظت محيط زيست کشور به عنوان اثر طبيعي ملي مشخص شد. دریاچه بزنگان مربوط به دوران های دوم و سوم زمین شناسی می باشد و در اثر فعالیتهای تکنونیکی و عوامل کوهزایی شکل گرفته است. به لحاظ اهميت اکولوژيکي، اين درياچه از اوايل دهه 1350 مورد توجه قرار گرفته است و حفاظت از اين دریاچه در دستور کار سازمان حفاظت محيط زيست خراسان رضوي قرار گرفته است.

دریاچه ی بزنگان یا کل بی بی با وسعت 80 هکتار و عمق حداکثر 12 متر و حداقل 9 متر می باشد. این دریاچه در جنوب رشته کوههای هزار مسجد واقع شده است. آب دریاچه از چشمه های کوچک حاشیه و بارندگی های سالیانه تامین می شود.

در اطراف این دریاچه فضاهای طبیعی بسیار زیبا و مناسبی جهت اتراق ماهیگیران و مسافرانی که به این منطقه می آیند وجود دارد. هیچ رودخانه ای به این دریاچه منتهی نمی‌شود.

دریاچه بزنگان تنها دریاچه در استان خراسان رضوی می باشد که در ۱۳۰ کیلومتری مشهد و ۸۰ کیلومتری سرخس قرار دارد. دریاچه بزنگان مهمترین دریاچه استان خراسان رضوی به شمار می آید. پیشنهاد می کنم در صورت برنامه ریزی صحیح در تور مشهد از این دریاچه زیبا دیدن نمایید.

در فصول مختلف سال، محل تجمع پرندگان مهاجر و محل پرورش ماهی قزل آلا ( رنگین کمان) است.از ماهیهای دریاچه بزنگان می توان به قزل آلا و ماهی کپور اشاره نمود. دریاچه بزنگان تنها دریاچه طبیعی می باشد که در استان خراسان وجود دارد. تاکنون ۳۳ گونه فیتوپلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان شناسایی شده است. گاهی مسابقات ماهیگیری با نظارت سازمان حفاظت از محیط زیست در این دریاچه برگزار می گردد.

دریاچه بزنگان بخاطر اینکه از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است همه ساله در فصلهای پاییز و زمستان و اوایل بهار زیستگاه مناسبی برای گذراندن زمستان پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی می باشد. سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ و بهره وری معقول از این پدیده طبیعی اقدام به ‌برنامه ریزی هایی کرده است و این مکان در آینده یکی از مراکز مهم علمی پژوهشی و تفریحی خواهد شد.

طعم آب این دریاچه کمی تلخ و شور است. ماهی بومی دریاچه از نوع شیرماهی است ولی بزنگان زیستگاه خوبی برای چند نوع ماهی کپور می باشد. این دریاچه به عنوان تنها اثر طبیعی ملی استان خراسان به شمار می آید. به دلیل کاهش و افت شدید آب این دریاچه در خطر نابودی قرار گرفته است و چنانچه کارشناسان حفاظت محیط زیست استان خراسان برای حل این مشکل اقدامی نکنند، این دریاچه خشک خواهد شد.

تاریخچه : چغازنبیل اولین اثر تاریخی در ایران است که در سال 1979 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. چغازنبیل نیایشگاهی باستانی است که به دلیل قدمت 3000 ساله و داشتن جاذبه های طبیعی به عنوان میراث جهانی ثبت شد.

چغازنبیل بخش به جامانده از شهر دوراونتش است که در استان خوزستان، 40 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شوش قرار گرفته است. چغازنبیل در نزدیکی رود دز ،توسط پادشاه اونتاش ناپیریش به عنوان پایتخت سیاسی و مذهبی ایلامی هاساخته و دوراونتاش نامگذاری شد. این نیایشگاه ارتفاعی حدود 25 متر دارد و دارای 5 طبقه است. نمای معبد، با آجر ساخته شده است. زیربنای آن مربعی به ابعاد110 مترمربع است.

چهار گوشه چغازنبیل با جهات چهارگانه جغرافیایی همسو است. طبقه اول این بنا یک متر از سطح زمین فاصله و دیوارهای آن 3 متر عرض دارند. طبقه دوم 16 متر عرض و 8 متر ارتفاع دارد. ورودی های طاقی شکل به ارتفاع 4 متر با اتاق های طبقه اول به هم راه دارند ولی اتاقهای طبقه دوم از طریق پلکان مربوط به خود قابل دسترسی و مستقل هستند. چغازنبیل، از دو واژه چغا (در زبان لری به معنی تپه) و زنبیل (به معنی سبد) تشکیل شده و اشاره به مکان معبدی که تپه است دارد.

شهر چغازنبیل دارای سه حصار خشتی است که در حصار بزر گ آن در ضلع شرقی دروازه اصلی قرار گرفته است. آرامگاه ها و کاخ های شاهی مابین فاصله حصار اول و دوم قرار دارند. تاسیسات آب رسانی در بین حصار دوم و سوم واقع شده است. آب تصفیه خانه از رودخانه کرخه توسط کانال تامین می شد. معبد اصلی، زیگورات در مرکز حصار سوم قرار داشت.

یکی از شگفتی های این معبد ساخت تاسیسات آب رسانی است. به دلیل اینکه بستر رودخانه دز در سطح پایین تری از سطح دشت قرار گرفته بود امکان دسترسی به آب رودخانه برای ساکنان این منطقه وجود نداشته که با دستور اونتاش کانالی به طول 45 کیلومتر از رود کرخه بعد از عبور از هفت تپه به چغازنبیل کشیده می شود. اما به دلیل گل آلود شدن آب رودخانه، آب را در حوضچه هایی ریخته تا گل ته نشین شده و با عبور از تنبوشه ها، گل آن را جدا می کردند.

عقاید مختلفی در مورد دو سکوی مدور بریده که در اطراف معبد قرار گرفته است ابراز شده است. عده ای آن را مربوط به نجوم و ساعت خورشیدی و برخی آن را قتلگاه در نظر می پندارند. هم اکنون در موزه ی لوور پاریس تصویر اونتاش ناپیریش، بنیانگذار چغازنبیل و همسرش، ملکه نپیراسو نگه داری می شود. برای اینکه همه چیز درباره چغازنبیل را بدانید پیشنهاد می کنم به آن مکان بروید و از این مکان دیدنی بازدید نمایید.

 

نورالدین عبدالرحمان جامی، از شاعران و نویسندگان پرآوازه و پرکار سده نهم هجری است. عبدالرحمن جامی فرزند نظام الدین احمد دشتی و نبیره شمس الدین محمد دشتی اصفهانی بود، که از ستم ترکان از اصفهان به خراسان پناهید و در روستای خرگرد جام مسکن گزید. نور الدین که بعدها با عنوان جامی آوازه درافکند، در سال 817 به دنیا آمد. او در روزگار کودکی، فارسی و عربی را از پدر خویش آموخت و سپس به مدرسه نظامیه هرات رفت و علوم ادبی را از استادی جنید نام فرا گرفت و از درس خواجه علی سمرقندی که از دانشمندان بزرگ آن روزگار بود، بهره ها برد و اندکی بعد به سمرقند رفت و در حوزه درس فتح الله تبریزی که استاد الغ بیگ تیموری بود. به تکمیل دانش خویش پرداخت.

جامی، در آغاز شاعری به مناسبت آن که نیاکانش از مردم دشت اصفهان بودند دشتی تخلص می کرد اما بعدها به دو مناسبت آن را به جامی تغییر داد. یکی به احترام شیخ الاسلام احمد جامی و دیگر آن که در جام به دنیا آمده بود. جامی سال ها در سمرقند و هرات به تدریس پرداخت و به سبب خوابی که دید مرید شیخ سعد الدین محمد کاشغری نقشبندی شد و در راه سلوک عرفان رنج های بسیار کشید. در شصت سالگی به اندیشه زیارت خانه خدا از هرات بیرون رفت. اما او در آن روزگار پختگی از بلوای مردم نادان نهراسید و رنجه نشد.

از جامی آثار بسیار به شعر و نثر بازمانده است و نخست باید از دیوان اشعار او یاد کرد که مجموعه ایست از غزل ها قطعات و رباعی های او. و دیگر مجموعه مثنوی های او که به پیروی از شاعران پیش از خود سروده و نام هفت اورنگ بر آن نهاده است. نخستین این مثنوی ها سلسله الذهب نام دارد و در بحر خفیف سروده شده است و موضوع آن بیان مسائل عرفانی است. دیگر سلامان و ابسال است که داستانی است عاشقانه در بحر رمل مسدس و سومین تحفه الاحرار است با مضمون عاشقانه در بحر سریع. و سبحه الابرار چهارمین منظومه از هفت اورنگ جامی است در تحقیق و عرفان، در بحر رمل مسدس محذوف مخبون. مثنوی پنجم از هفت اورنگ یوسف و زلیخا است که منظومه ایست عاشقانه در بحر هزج مسدس محذوف اما ششمین مثنوی از این مجموعه لیلی و مجنونست که داستانی است عاشقانه در بحر هزج مسدس محذوف و سرانجام خردنامه اسکندری است. در نصایح حکیمان یونانی و حکمت عملی در بحر متقارب مثمن. جامی آثار منثور بسیاری نیز دارد که مشهورترین آنها نفحات الانس است که یادنامه ایست از عارفان. جامی آخرین شاعریست که اصول گذشتگان را در شاعری پاس داشته است و پس از او، به سبب غلبه سبک هندی این اصول نادیده گرفته شد، که در نهضت بازگشت ادبی به شیوه گذشتگان بار دیگر برخی از شاعران آن اصول فراموش شده را زنده کردند.

جامی در شاعری تا حد زیادی پیرو شیوه خسرو دهلوی است و اگر در قصیده گاه به خاقانی و سنایی میگراید، یا در غزل به سعدی نزدیک می شود، و در مثنوی به فردوسی و نظامی گوشه چشمی دارد، این همه باز به سابقه پیروی از امیر خسرو است. جامی حتی در شیوه تدوین اشعار خویش و نام گذاری آنها بیشتر از امیر خسرو پیروی کرده است. جامی در غزلسرایی از شیوه سلمان و حافظ نیز دور نمانده است اما باز هم بیشتر به امیر خسرو نظر دارد و در مثنوی ها گرچه به نظامی توجه دارد، این، امیرخسرو است، که دست بر نبض او نهاده است. از اشعار جامی بهره های انتقادی مهم نیز به دست می آید و از این حیث نیز احوال خسرو دهلوی را به یاد می آورد، که به نقد شعر خویش نیز پرداخته است.

آثار جامی بارها و بارها در ایران و دیگر کشورها به چاپ رسیده است اما از چاپ های تازه آن یکی دیوان جامی است با مقدمه زنده یاد حسین پژمان بختیاری، که از سوی کتابفروشی محمودی انتشار یافته است و دیگری نسخه ای که به اهتمام و تصحیح شمس بریلوی و از سوی انتشارات هدایت در تهران به سال 1362 منتشر شده است. داستان های هفت اورنگ نیز هریک به تنهایی اینجا و آنجا انتشار یافته است، اما نسخه جامع آن به تصحیح و مقدمه دانشمند درگذشته مرتضی مدرس گیلانی به بازار کتاب آمده و چاپ هفتم آن در بهار سال 1375 منتشر شده است. نورالدین عبدالرحمن جامی در روز جمعه هجدهم محرم سال 898 در شهر هرات در گذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد. در این متن سعی بر آن داشتیم تا همه چیز درباره جامی را برای شما گردآوری نماییم.

تاریخچه : آرامگاه خواجه ربیع مربوط به دوره صفویه می باشد و در مشهد، انتهای خیابان خواجه ربیع واقع شده است و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۴۲ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در شمال غربی مشهد در انتهای خیابان خواجه ربیع آرامگاه با شکوه خواجه ربیع واقع شده است. این بنا به سفارش شیخ بهایی توسط شاه عباس صفوی‌ در نیمه اول قرن هجری ساخته شده است. اساس بنای فعلی مقبره خواجه ربیع ، همان است که در سال های 1026 تا 1031 هجری قمری به امر شاه عباس و با سرپرستی یکی از سادات رضوی مشهد به نام میرزا افلغ احداث شده است.

آرامگاه خواجه ربیع یکی از مکانهای زیبا، دیدنی و متبرک است که به همین علل همه وقت مورد توجه و مراجعه اهالی مشهد و زائران و مسافرانی است که به مشهد می آیند. با توجه به زمان درگذشت خواجه، وی از زمره قدیمی ترین رجال مدفون در پیرامون شهر کنونی مشهد است. مدفن او طی چهارده قرن گذشته همواره محلی محترم و زیارتگاه عموم مسلمانان بوده است.

روستایی که باغ آرامگاه خواجه در آن واقع شده «حسین آباد خواجه ربیع» نام دارد و از جمله موقوفات مزار خواجه می‌باشد. اداره باغ و مزار خواجه ربیع در قرن اخیر بر عهده آستان قدس رضوی است. باغ خواجه ربیع یکی از قبرستان های مهم شهر مشهد نیز می باشد.

طرح آرامگاه در نمای بیرونی هشت ضلعی و در درون چهار ایوانی است. از انتهای ایوان های اضلاع بزرگ راهروهایی به درون باز شده اند. بالای بنا خواجه ربیع گنبد فیروزه ای رنگ قرار گرفته است که ارتفاع آن تا کف 18 متر می باشد. گنبد بنا پوشیده از کاشی های زیبای فیروزه ای و درون بنا هم مزین به نقاشی های طلایی رنگ است. از میان دیوار و پشت ایوان هاى چهارگانه اصلى، چهار ورودى وجود دارد که به شاه نشین ها راه دارند.

نام خواجه ربیع در تاریخ ربیع بن خثیم است. او از طایفه بنی‌اسد و ساکن کوفه، از زمره زهّاد هشتگانه صدر اسلام و تابعین (کسانی که صحابه پیامبر را درک کرده‌اند) و همچنین از یاران و سرداران حضرت علی بوده است. روبروی ورودی باغ خواجه ربیع، آب انباری وجود دارد که ساخت آن به ام کلثوم و به کوشش میرزا صدرالدین و به دوره شاه سلیمان صفوی نسبت داده شده است. آقا محمد صادق، مستاجر موقوفه بقعه خواجه ربیع، آن را از درآمد خود تعمیر کرده است.

تاریخچه : آرامگاه شیخ بهایی در مشهد داخل حرم مطهر رضوی بعد از رواق وسیع امام خمینی مزاری سنگی با پوششی شیشه ای قرار گرفته است. این مزار مربوط به عالم و دانشمند ایرانی بها الدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی است . که تمامی زائران حرم امام رضا (ع) چه قبل و چه بعد از زیارت در مسیر قبر ایشان قرار می گیرند و برای ایشان فاتحه ای می خوانند. شیخ بهاء الدین ، محمدبن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی دانشمند بنام دوره صفویه است.

بهاءالدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی به سال 935 هجری قمری در بعلبک لبنان متولد شده است. ایشان در سن هفت سالگی با پدرش به ایران آمد. و مدتی وزیر شاه عباس صفوی بود. در سیاست و فرهنگ ایران نقش بسیار مهمی داشت. این دانشمند تالیفات متعددی به جا گذاشته است. نسبت شیخ بهایی به حارث همدانی از صحابه معروف حضرت علی (ع) میرسد. مقبره این دانشمند بین صحن امام و آزادی و در جایی که بیشتر محل تدریس او بوده قرار دارد. شیخ بهایی در سال 1030 هجری قمری در گذشته است.

بنای این رواق که قبل از مرگش محل تدریس او نیز بوده حدود ۱۰۲ متر مساحت داره که با آینه کاری های بسیار و کتیبه های خوشنویسی شده بسیار زیبایی تزیین شده است. کتیبه هایی روی دیوار نصب شده که تاریخ مرگ و تولد شیخ بهایی را روی آن نوشته است. در مورد عظمت علمی این دانشمند همین بس که یونسکو سال ۲۰۰۹ میلادی را سال نجوم و شیخ بهایی نامگذاری کرده بود.
اصلیت شیخ بهایی از جبل عامل شام بود. بهاء الدین محمد ده ساله بود که پدرش عزالدین حسین عاملی از بزرگان علمای شام به سمت ایران رهسپار شد و چون به قزوین رسیدند و آن شهر را مرکز دانشمندان شیعه یافتند، در آن سکونت کردند و بهاءالدین به شاگردی پدر و دیگر دانشمندان آن عصر مشغول شد.
مرگ این عارف بزرگ و دانشمند را به سال 1030 و یا 1031 هجری در پایان 87 سال حیاتش ذکر کرده اند. وی در شهر اصفهان روی در نقاب خاک کشید و مریدان پیکر او را با شکوهی که شایسته شان او بود ، به مشهد بردند و در جوار حرم امام رضا (ع) به خاک سپردند.

شیخ بهایی مردی بود که از تظاهر و فخر فروشی نفرت داشت و این خود انگیزه ای برای اشتهار خالص شیخ بهایی بود. شیخ بهایی به تایید و تصدیق اکثر محققین و مستشرقین ، نادر روزگار و یکی از مردان یگانه دانش و ادب ایران بود که پرورش یافته فرهنگ آن عصر این مرز و بوم و از بهترین نمایندگان معارف ایران در قرن دهم و یازدهم هجری قمری بوده است.
شیخ بهایی شاگردانی تربیت نموده که به نوبه خود از بزرگترین مفاخر علم و ادب ایران بوده اند، مانند فیلسوف و حکیم الهی ملاصدرای شیرازی و ملاحسن حنیفی کاشانی و عده ای دیگر که در فلسفه و حکمت الهی و فقه و اصول و ریاضی و نجوم سرآمد بوده و ستارگان درخشانی در آسمان علم و ادب ایران گردیدند که نه تنها ایران ، بلکه عالم اسلام به وجود آنان افتخار می کند.
از کتب و آثار بزرگ علمی و ادبی شیخ بهایی علاوه بر غزلیات و رباعیات دارای دو مثنوی بوده که یکی به نام مثنوی (نان و حلوا) و دیگری (شیر و شکر) می باشد و آثار علمی او عبارتند از : جامع عباسی، کشکول، بحرالحساب و مفتاح الفلاح و الاربعین و سایر تالیفات شیخ بهایی که بالغ بر 87 کتاب و رساله می شود که همواره کتب مورد نیاز طالبان علم و ادب بوده است.

دره آبغد مشهد در مسیر جاده مشهد و چناران واقع شده است. این دره سرچشمه رودخانه چناران است و با عبور رودخانه از آن، دره به مکانی خوش آب و هوا، سرسبز و جهانگردی تبدیل شده است. اگر در تور مشهد شرکت نمودید حتما از این جاذبه زیبا طبیعی بهره مند شوید.

دره آبغد دره ای بسیار زیبا است که رودخانه چناران در آن جاریست و آنجا را به مکانی بسیار زیبا و تفرحی تبدیل کرده است.

ارتفاع دیواره های دره بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر است که شباهت زیادی به دره اخلمد دارد. البته از نظر زیبایی و خوب بودن آب و هوای منطقه کمتر از اخلمد نمی باشد.

دیواره های بلند دره آبغد برای سنگ نوردی بسیار مناسب است. بلندترین آبشار این دره حدود ۸ متر است.

در طول مسیر، دو دره فرعی با پوشش درختچه ای و علفزار وجود دارند. پس از طی حدود ۱۰ کیلومتر یک دو آبی در بالای دره با عرض زیاد قرار دارد. در سمت چپ دره ای بلند با عرض بیشتر از ۳۰۰ متر، به طرف شمال غرب و سرچشمه رود قرار دارد.

آبشار آبغد در استان خراسان رضوی واقع است. پس از طی کردن سه کیلومتر در دره آبغد، دهنه اصلی قرار دارد که از عرض دره کاسته شده و باغ ها به اتمام می‌ رسند.

در انتهای دره آبغد روستایی در میان آن قرار دارد که ارتفاع آن حدود 2700 متر است. شیب دره ملایم و در طول مسیر آب در دسترس است. دره آبقد به لحاظ موقعیت جغرافیایی در نزدیکی روستای آبغد قرار دارد. روستای آبغد از توابع درز آب چناران و دارای چند آبشار زیبا است. با توجه به جذابیت های این مکان دیدنی در شهر مشهد به زائران و مسافرانی که به مشهد سفر می کنند توصیه می کنیم از این جاذبه طبیعی دیدن نمایند. زیبایی این دره و خوبی آب و هوای این منطقه باعث می شود تا بسیاری از مسافران را به خود جذب نماید.

تاریخچه : رودخانه سد کارده با آب دائمی و مناظر زیبای کوهستانی و مجموعه تفریحی دنیای آبی در ساحل سد، یکی از بهترین تفریحگاه‌های خوش آب و هوای مشهد می‌باشد. اگر در تور مشهد شرکت کردید حتما از سد کارده مشهد بازدید نمایید. این سد در فاصله 44 کیلومتری مشهد قرار دارد و در اطراف خود مناظر شگفت انگیز و جدید خلق کرده است. گنجایش دریاچه پشت سد کارده حدوداً 5/31 میلیون متر مکعب است که بخشی از آب منطقه را تأمین می کند.در 48 کیلومتری جاده مشهد به کلات روی رودخانه کارده سدی بتنی به چشم میخورد که 36 میلیون متر ظرفیت مکعبی دارد و جزو گردشگاههای آبی مشهد به شمار می آید.

سد کارده یکی از گردشگاه‌های آبی مشهد، در کیلومتر 20 جاده این شهر به کلات بر روی رودخانه‌ای به نام کارده واقع شده است. مسیر دسترسی از انتهای خیابان خواجه‌ربیع میسر است. کارده دارای باغهای میوه فراوان و سد بسیار بزرگی است. سد کارده به خاطر داشتن مناظر بسیار زیبا و کوهستانی یکی از زیباترین تفریحگاه‌های شهر مشهد به شمار می‌آید و به دلیل داشتن محل استراحت موقتی، سکو، فروشگاه و… برای زائرین و مسافران و شهروندان مکان مناسبی می باشد.

سد کارده مشهد در فاصله 40 کیلومتری شمال مشهد قرار گرفته است و از کیلومتر 16 جاده کلات به سمت چپ منشعب می‌شود. سد کارده از نوع بتنی دو قوسی متقارن با ارتفاع 67 متر و طول تاج آن 144 متر می باشد که این سد توان ذخیره 44 میلیون متر مکعب آب را دارد.

سد کارده متشکل از 15 بلوک 10 متری با ارتفاع 67 متر از پی و حجم 32 هزار مترمکعب بتن‌ریزی می‌باشد.

به منظور بهره‌گیری بهینه از منابع آبی استان، سدهایی ساخته شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از : سد کارده و سد طرق در شهرستان مشهد و سد شهید یعقوبی در شهرستان تربت حیدریه و سد دوستی در مرز ایران و ترکمنستان می باشد. به شما زانران محترم که به مشهد تشریف می آورید پیشنهاد میکنیم در تور مشهد از این مکان دیدنی بازدید نمایید.

در سرزمین خشک و کویری مشهد می‌توان مناطق و مکان‌هایی را دید که گاهی مسحور کننده هستند از جمله این مناطق دیدنی می توان در ۴۸ کیلومتری جاده مشهد به کلات روی رودخانه کارده سدی بتنی دیده می‌شود که ظرفیتی ۳۶ میلیون متر مکعبی دارد. این منطقه که جزو گردشگاه‌های آبی مشهد به حساب می آید از انتهای خیابان خواجه ربیع راه دسترسی داره و منطقه‌ای خوش آب و هوا به حساب می رود.

تاریخچه : قدمت غار بزنگان مربوط به قبل از میلاد مسیح می باشد و به دلیل بکر بودن هنوز شکل اولیه خود را حفظ کرده است و از مهمترین غارهای استان خراسان رضوی می باشد. به لحاظ قدمت تاريخي، تحت شماره 659 در زمره آثار تاريخي به ثبت رسيده است.

غار بزنگان در شش کیلومتری جنوب غربی روستای بزنگان از توابع بخش مرزداران شهرستان سرخس و ۱۲۸ کیلومتری شرق مشهد در یک منطقه دشتی قرار دارد. این غار یکی از آثار و جاذبه‌های طبیعی شهرستان سرخس می باشد و رشته کوه زیبای آن در بین کوهنوردان کشور شهرت زیادی دارد.

دهانه این غار، کوچک و حدود 70 سانتیمتر است. داخل این غار یک مسیر ساده و کوتاه ۴ متری وجود دارد که با در دست گرفتن طناب می توان به راحتی فرود و صعود را انجام داد. بیشتر مسیر با شیبی ملایم رو به طرف پایین می رود. این غار تقریبا خشک است و از آب و گل اثری نیست.

کف غار خاکی و صاف و دهانه آن رو به شمال و آسمان است و داخل آن چشمه های آب آشامیدنی وجود دارد. غار بزنگان آهکی است و پایه های آهکی استالاکتیت و استالاگمیت زیادی با حجم و اندازه های مختلف در آن قرار دارد. ساکنان این غار متعلق به دوران موسترین حدود 45 هزار سال پیش که گروهی شکار گر بودند می باشد.

 پس از روستاهای تنگل شور، آب روان، چاهک و شورک ملکی قرار گرفته است. دسترسی به روستای بزنگان از راه عبور از بخش مرزداران و ۶ کیلومتر پس از خارج شدن از جاده اصلی امکان پذیر است. برای رسیدن به این غار باید حدود یک ساعت و نیم در روستا پیاده روی کرد. در دهانه غار چشمه آب وجود دارد. تمامی سقف غار و دهانه ورودی بلند آن را خفاش ها احاطه کرده اند. محیط داخلی این غار حدود ۲۰۰۰ متر است و ارتفاع درون آن گاهی به ۲۵ متر می رسد. درون این غار سه راه وجود دارد، دو راه آن خشک و راه سوم که در سمت چپ غار قرار دارد دارای آب معدنی است که به دریاچه ای به عمق ۷ متر و مساحت حدود ۵۰ متر منتهی می شود.

تاریخچه : آبگرم شاهان گرماب فریمان در ۵۳ کیلومتری فریمان و ۱۴۴ کیلومتری جنوب شرقی مشهد در دهستان سفید سنگ بخش قلندرآباد فریمان و در منطقه ای کوهستانی قرار گرفته است و دارای چشمه آب گرمی است که حرارت آن به 48 درجه سانتیگراد می رسد و فاقد گوگرد و آمونیاک و شوره است. بنای استخر و دوازده شاه نشین، رختکن آن به شاه سلیمان صفوی منسوب است.

تاثیر شگفت انگیزی که آب معدنی در معالجه امراض دارد باعث ایجاد روایتها و افسانه های زیادی شده است. آب چشمه خواص درمانی فراوانی دارد از جمله: بهبود و التیام عفونتهای پوستی، زخم های مزمن، واریس، رماتیسم، ارتریت، آرتروز، کوفتگی و دردهای عصبی را شامل می شود.

آب این مکان یکی از سه آب معدنی است که دارای خاصیت درمانی فوق العاده و قابل شرب در دنیا است و تنها آب گرم معدنی قابل شرب در ایران است که از گذشته های دور مورد استفاده مردم سراسر کشور بوده است. نزدیک بودن این آب گرم به مشهد به اهمیت این مکان می افزاید.

اثر درمانی این آب بر روی امراض پوستی مربوط به گوگرد نیست بلکه مربوط به سیلیکات های موجود در آن است و چون املاح زیادی ندارد نوشیدن آن بی ضرر است و برای معالجه سنگهای مجاری ادراری و بیماری اگزما فوق العاده مفید است.

بنای واقع در این مکان دارای کتیبه ای است که سال ساخت آن 1087 هجری قمری و به دستور شاه سلیمان صفوی بوده است. مسیر اصلی آن جاده مشهد – تربت جام است که حدود 10 کیلومتر بعد از فریمان به سمت شمال، جاده روستای سفید سنگ می توان به آن رسید.

آب این چشمه قابل شرب است و همین خصوصیت باعث شده چشمه آبگرم شاهان گرماب به عنوان یکی از منحصرترین چشمه های آبگرم جهان بر فراز تپه ای خودنمایی کند.

این مکان در حال حاضر یکسری مشکلات نیز دارد که در حال بهبود این مشکلات هستند، از جمله این موارد :

1) محیط غیر بهداشتی حمام ها

2) مستهلک بودن تاسیسات آبگرم

3) وجود کشتارگاه غیر بهداشتی برای نذورات مراجعین

4) وجود مسیر خاکی در راه منتهی به آبگرم

5) عدم اشتغال و وجود بیکاری برای ساکنین منطقه شاهان گرماب

6) عدم وجود آب شرب و بهداشتی در منطقه شاهان گرماب

7) گرفتن لای و رسوب در خروجی سرچشمه و کم شدن فشار آب آن به دلیل عدم بهره برداری مناسب و نفوذ در خاک های اطراف

8) عدم رسیدگی و مرمت و حفظ بنای ثبتی 1200 ساله و آب انبار شاهان گرماب توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

تاریخچه : قدمت این غار تا هزاره‌ دوم قبل از میلاد تخمین زده شده است و در ارتفاعات مزدوران قرار دارد. غار مزدوران یكی از قدیمی ‌ترین غارهای استان خراسان است و با طول یک كیلومتر، یکی از بی‌ نظیرترین غارهای افقی ایران است. سرا سر این غار با ستون‌ها و تشكیلات آهكی پوشیده شده است. غار مزدوران در سال 1335 توسط دو غارنورد به نام‌های زنده‌ یاد منوچهر مهران و خورشیدی كشف شد و در آن موقع یكی از بزرگ‌ ترین غارهای کشف شده در ایران به شمار می‌رفت.

غار مزدوران یا مزداوند در 95 کیلومتری شهر مشهد، در ارتفاعات چاهک و شورلق واقع شده است و دهانه آن در میان تخته سنگی رو به شرق قرار دارد. عرض ورودی این غار 2 متر و ارتفاع آن 5/2 متر می باشد که پس از آن تالاری با طول 100 متر و با عرض 50 متر و ارتفاع 20 متر قرار دارد.

در این غار، یک تالار بسیار بزرگ وجود دارد که محل زندگی خفاش‌های نسبتاً کمیاب نعل اسبی است. بدلیل برق‌ کشی محوطه غار و روشن شدن آن، خفاش‌ها مجبور به ترک سالن و پناه بردن به گوشه‌های تاریک و دور از دسترس غار شده‌اند. این غار به دلیل نزدیکی به جاده، کوهنوردان، غارنوردان و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.

داخل غار خشک است و برای تهیه آب باید از چشمه بزرگی که در نزدیکی غار وجود دارد، استفاده کرد. در نزدیکی غارچشمه‌های آب گرم معدنی وجود دارند.

در این غار ستونهای استلاگمیت گوناگون اما کم وجود دارد . این غار در دو کیلومتری شرق روستای مزدوران مشهد واقع شده است و با شماره 652 در ردیف آثار تاریخی به ثبت رسیده است. پیشنهاد می کنم اگر در تور مشهد شرکت کردید حتما از این غار زیبا دیدن نمایید.

در نزدیکی این غار، غار دیگری به نام بزنگان وجود دارد که برای دیدن آن باید به جنوب غربی روستای بزنگان از توابع شهرستان سرخس بروید. قدمت این غار به دوره قبل از میلاد برمی گردد و از لحاظ تاریخی در زمره آثار تاریخی ایران قرار دارد که با شماره 659 به ثبت رسیده است. روستای بزنگان در 128 کیلومتری شرق مشهد در یک منطقه دشتی قرار دارد و رشته کوه زیبای آن در بین کوهنوردان کشور شهرت زیادی دارد.

آرامگاه امامزاده یحیی در فاصله حدود 50 کیلومتری شمال شرقی شهر مشهد و در یک کیلومتری روستای میامی قرار دارد.

امامزاده یحیی (ع) از فرزندان زید و از نوادگان امام زین العابدین است. مادرش ربطه دختر ابی هاشم عبدالله بن محمد حنیفه می باشد که در سال 107 هجری قمری به دنیا آمد و بعد از 90 سال مبارزه بر علیه بنی‌امیه به دلیل نداشتن امنیت جانی از نینوا به مدائن رفت و از آنجا به خراسان هجرت نمود و سرانجام در جوزجان از توابع خراسان قدیم واقع در افغانستان کنونی در سال 125 هجری قمری در سن 18 سالگی به شهادت رسید.

آرامگاه امامزاده یحیی دارای پلکان های عریضی است که در شیب بلندی ایجاد شده است. در مجاورت بنای بقعه امکاناتی از جمله اتاق و محل اسکان موقت، فروشگاه برای زائران در نظر گرفته شده است. در نزدیکی بنا، چشمه آب معدنی در دامنه کوه جریان دارد. امروزه این مکان به عنوان زیارتگاه و تفریحگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میامی (آرامگاه امزاده یحیی) در بخش رضویه قرار دارد که در این مکان امام زاده یحیی‌بن حسین بن زید (ع) یکی از فرزندان زید بن علی بن حسین (ع) مدفون شده است. ایشان که حسین نام داشته دارای چندین فرزند بوده که یکی از آنها به نام یحیی با کنیه ابوالحسن شناخته می شود. این بنا شامل رواقی چهار ضلعی، گنبد فیروزه ای رنگ دو پوسته، مناره های طرفین ورودی و کتیبه ای سنگی بر بالای در آن در سال 937 هجری قمری است و مقارن با سال های اولیه حکمرانی شاه طهماسب صفوی بنیانگذاری شده است.

ایشان در سال 209 هجری قمری در بغداد دار فانی را وداع گفته است. طرح جامع توسعه اماکن این آستانه مقدسه در محدوده ای به وسعت 55 هکتار توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی در حال اجرا می باشد که زائر سرا، کشتارگاه جهت نذورات، آشپزخانه عمومی، فروشگاه و محل اسکان موقت پیش بینی شده است. در نزدیکی این مجموعه تفریحی – زیارتی چشمه آب معدنی در دامنه کوه جریان دارد .سنگ فرش اطراف این بنای مرکزی همواره محل اتراق مناسبی برای علاقمندان این امامزاده است.

تاریخچه : هفت حوض مشهد یکی از جاذبه‌های گردشگری جنوب شرقی مشهد در استان خراسان رضوی است.

هفت حوض منطقه ای است صخره مانند با سنگ های صاف و صیقلی، هفت حوضچه طبیعی زیبا و بعد از عبور از آن طبیعتی زیبا وجود دارد. بعضی از هفت حوضچه ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند، به اندازه یک استخر کوچک هستند. آب از حوضچه اول به حوضچه بعدی و بعدی می ریزد تا به حوضچه آخر برسد. این پدیده طبیعی حوض ها یا «دولین های» متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق از در ارتفاعات رو به جنوب بینالود شگل گرفته است.

تصور این که هزاران سال است آب در این حوضچه ها جریان دارد، هر بیننده ای را مجذوب خود می کند، به دلیل جریان داشتن آب در طول سالیان دراز و ریزش آن از حوضچه ای به حوضچه دیگر و البته جنس سنگ های آن، به مرور زمان، حوضچه های طبیعی بسیار زیبایی در دل سنگ ها به وجود آمده است . برای رسیدن به زیباترین پدیده و جاذبه طبیعی شهر مشهد، باید به دل کوه های خلج در اطراف مشهد سفر کنید.

بعد از عبور از هفت حوض اصلی که در امتداد هم قرار گرفته اند، به تک حوض های بزرگ می رسید. بکر بودن این منطقه، پرتردد و پر بازدید نبودن و سکوت عجیبی که در آن حکمفرما است آرامش عجیبی به شما هدیه می کند.

هفت حوض نام یکی از بکرترین، زیباترین و منحصربه فرد ترین پدیده های طبیعی ایران است. البته گوگل هم تقریبا مثل تهرانی ها فکر می کند ، بعد از جست و جوی نام این منطقه ، اطلاعات چندانی در مورد این منطقه که می تواند توریست های بسیاری را به خود جذب کند، پیدا نمی کنید . دلیل نامگذاری هفت حوض وجود هفت حوض متصل به هم این اثر طبیعی زیبا است.

 این منطقه ، حدود ۷ کیلومتر از مشهد فاصله دارد . بعد از وارد شدن به شهرک سیدی و جاده خلج ، بعد از طی کردن حدود ۳ کیلومتر از جاده ، به دوراهی می رسید . باید جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه بدهید تا به میدان مانندی برسید. بعضی از ۷ حوضچه ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند ، به اندازه یک استخر کوچک هستند ، آب از حوضچه اول به بعدی و بعدی می ریزد تا به حوضچه آخر برسد. این پدیده طبیعی ، حوض ها یا دولین های متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق از در ارتفاعات رو به جنوب بینالود شکل گرفته است .

خواجه اباصلت هروی از دانشمندان و محدثین مشهور زمان خود بوده است و هنگامی که از راه نیشابور به مرو نزد مأمون می رفتند از آنجایی که به حضرت امام رضا (ع) خیلی نزدیک بودند ایشان را تا مقصد همراهی کردند و افتخار خدمتگذاری ایشان را داشته اند.

خواجه اباصلت‏ یکی از اصحاب خاص علی بن موسی الرضا(ع) و خادم و محرم‏ اسرار آن حضرت بود. جد اعلای عبدالسلام در هرات زندگی می‏ کرد. وی در یکی از جنگها اسیر و به حجاز برده شد و برده عبدالرحمان بن جندب گردید. پدران وی در مدینه زندگی می‏ کردند و او در مدینه منوره متولد گردید و در آنجا رشد نمود. وی برای به دست آوردن احادیث و سخنان گهربار اهل‏ البیت پیامبر(ص) مسافرتهای زیادی نمود. مدتی در بغداد و حجاز و کوفه و یمن و نیشابور و دیگر شهرهای‏ خراسان به سر برد. خواجه اباصلت در علم حدیث مقامی بلند و ارجمند پیدا کرد.

این آرامگاه در 10 کیلومتری جنوب شرقی مشهد قرار دارد و عده ای برای نزدیکی به ایشان همان طور که از سالها قبل رسم بوده است وصیت می کردند در اطراف آرامگاه خواجه دفن شوند. یکی از سنگ قبر‌ها در آرامگاه خواجه اباصلت متعلق به درویش علی متوفی مربوط به سال 726 هجری قمری است. خواجه اباصلت فرزند صالح یا سلیمان هروی است. تاریخ اسلام ایشان را گاهی غلام، برده، محدث، متکلم و راوی بسیار مشهور و دانشمند می‌نامد و در برخی از متون ایشان را از ثروتمندانی که علما را می‌نواخته است معرفی کرده‌اند.

ولی بیشتر تنها ایشان را خادم و محرم امام رضا (ع) می‌دانند که در لحظه مرگ امام حاضر بوده و امام رضا (ع) هنگامی که آثار زهر انگوری را که در مجلس مأمون خورده بود، حس می‌کند به خواجه ابا صلت دستور می‌دهد، فرشهای اتاق را جمع کند و در‌ها را ببندد تا همچون غریبی بی کس در اتاق برهنه بر خاک به شهادت برسد.

از مجموعه گفته‌های تاریخ نویسان درباره خواجه اباصلت چنین بر می‌آید که وی با آنکه دانشمند و غنی بوده است آنقدر به امام رضا (ع) نزدیک بوده که گاهی سمت خدمتکاری وی را بر عهده می گرفته است. همین خصوصیت موجب محبوبیت خاص ایشان در نظر شیعیان شده است. زائرین قبل از آنکه به شهر بیایند و به خدمت امام رضا (ع) برسند، بر سر مزار ایشان مدتی توقف می‌کنند و به این بنده صالح و پرهیزکار خدا درود می‌فرستند. خواجه اباصلت در سال 236 هجری قمری یعنی سی و چهار سال پس از امام رضا (ع) رحلت کرد.

عبدالاسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره مشهور به خواجه اباصلت هروی است. ولادت ایشان حدود سال 160 هجری قمری یا نیمه دوم سده دوم هجری قمری در مدینه بوده و چون اجدادش از هرات بوده اند با اصالت هروی معروف گردیده است. وی پس از ورود امام رضا (ع) به خراسان به این منطقه آمد و در سفر و حضر ملازم و همراه حضرت علی بن موسی الرضا (ع) و راوی صریح چگونگی شهادت آن حضرت به دست ماموران عباسی بود. خواجه اباصلت در آخر شوال سال 236 هجری قمری در زمان حکومت طاهر بن عبدالله در خراسان وفات یافت. در حدود سال های 1310 و 1352 هجری شمسی مرمت ها و الحاقی بنا صورت گرفت و در سال های اخیر بنای آرامگاه با زیر بنای 920 متر مربع با شیوه جدید بازسازی شده است و نمای ضریح به نام امام رضا (ع) به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده است و پیرامون آن خدمات رفاهی، رستوران، چایخانه، بخش اداری تجاری و پارکینگ برای زائرین فراهم کرده اند.

تاریخچه : قره سو نامی ترکی است و معنی آن آب سیاه است. آبشار قره‌سو در جنوب غربی شهرستان کلات نادری در روستایی بنام قره سو قرار دارد. ارتفاع آن حدود ۱۲۵۰ متر از سطح دریا درقسمت غرب شهر کلات و درحدود ۱۶۰ کیلومتری شمال مشهد واقع شده است. جاده آن پیش از تونل ورودی شهر از ابتدای جاده کلات – درگز جدا می شود و بعد از 5 کیلومتر درجهت جنوب غرب به روستای قره سو می رسد.

طبیعت زیبا و آب و هوای ییلاقی، آبشارهای بلند با دره‌های تنگ، وجود هشت آبشار و چشمه‌های خنک و نردبان‌های فلزی تعبیه شده برای رفتن به بالای آبشار، از مواردی هستند که مسافران را به طرف خود جلب می‌کنند.

ابتدای دره با یال های چین دار و با عرض کمتر از چند متر و تماما سنگریزه ای (صخره ای) و در اطراف آن لایه های سنگی عمودی به قطر کم و به شکل دیوار دیده می شود. آبشار قره سو چند آبشار کوتاه و بلند دارد که حداکثر ارتفاع آن هشت متر است.

این آبشارها نردبان دارند و می توان به آسانی از آنها عبور کرد. پس از چند کیلومتر راهپیمایی ، جنگل ارس که درختچه های بسیاری دارد دیده می شود.

در سمت چپ دره ای فرعی و کوچک وجود دارد. در ابتدای مسیر به خرابه های نانوا خانه نادرشاه می رسیم. در زمان نادر زنانی در اینجا نان می‌پختند و به صورت زنجیره انسانی دست به دست نان‌های داغ را تا عمارت خورشید حمل می‌کردند تا به دست شاهنشاه برسانند. آبشار قره سو از سطح دریا حدود 1190 متر می‌باشد. آبشارهای این منطقه به مصرف باغات و آب شرب اهالی در پایین دست می‌رسد. دره‌های تنگ و پیچ در پیچ با دیواره‌هایی 90 درجه و سر به فلک کشیده این مکان را زیباتر نموده است.

برای بالا رفتن از آبشار، نردبان‌های فلزی گذاشته شده است. هنگام بالا رفتن از آبشار، با توجه به فصل و میزان آب، گاهی نردبان درون آبشار قرار می‌گیرد (فصل بهار)، اما در مواقعی که آب کمتر می‌شود (فصل تابستان)، فقط سبب خیس شدن افراد می‌شود. دو مسیر برای رسیدن به آبشار وجود دارد. مسیر اول از شهر مشهد از طریق میدان امام حسین (ع) به سمت شهر کلات نادری که 145 کیلومتر است و 5 کیلومتر بعد از شهر کلات در حاشیه سمت چپ جاده، روستای قره‌سو واقع است.

مسیر دوم از طریق قوچان و درگز به کلات نادری به این صورت که از شهر قوچان مسیر 110 کیلومتری به شهر درگز و از آنجا مسیر 80 کیلومتری به سمت کلات طی شود ولی این مسیر بسیار پر پیچ و خم و دارای گردنه و سربالایی و سرازیری است. از این مسیر 5 کیلومتر مانده به شهر کلات، روستای قره‌سو قرار دارد.

برای رسیدن به قره سو قبل از تونل ورودی کلات باید توقف کنیم و حدود یک کیلومتر در جاده درگز برویم تا در سمت چپ جاده ، جاده ای ۴ کیلومتری به سمت قره سو نمایان شود . بعد از طی مساحت ۴ کیلومتری به روستای قره سو می رسیم و با حدود ۲۰ دقیقه پیاده روی در امتداد رودخانه به اول مسیر آبشارها می رسیم. این مکان به دلیل زیبایی که دارد مسافران زیادی را مجذوب می کند و اکثر کسانیکه در تور مشهد شرکت می کنند از این مکان بازدید می نمایند.

تاریخچه : این رواق در شمال شرقی آستان قدس و در شرق رواق توحید خانه واقع شده و به صورت یک کثیر الاضلاع است. این بنا از نظر قدمت و هم به لحاظ طرح و ترکیب، از ویژگی ممتازی برخوردار بوده و از جالب‌ترین و با شکوه‌ترین رواق‌‌های آستان قدس رضوی می باشد.

گنبد الله وردیخان توسط الله وردیخان که از سرداران زمان شاه عباس بوده ساخته شده است. این بنا بصورت هشت ضلعی و هشت صفه است. بنای فوق از حیث کاشیکاری فوق العاده نفیس و ممتاز است و یکی از زیباترین شاهکارهای هنری آستان قدس رضوی می باشد.

سقف خارجی این بنا از نظر استحکام و محافظت با خشت های مسی پوشانده شده است. الله وردیخان در سال 1021 هـ.ق در شیراز فوت کرد و جنازه او را به مشهد منتقل کردند و در زیر صفه جنوبی همین گنبد که خودش ساخته بود دفن کردند. مقبره الله وردیخان در توحید خانه حرم مطهر که در شمال حرم بین رواق پشت سر و صحن عتیق می باشد قرار دارد.

ساختمان رواق گنبد الله وردیخان به لحاظ معماری و ظرافت در کاشی‌کاری و مقرنس‌ سازی، از شاهکارهای مسلم به شمار می‌آید. مساحت رواق با محاسبه فضاهای جانبی، حدود 171 متر مربع است. در تمام جای این بنای معنوی، کتیبه‌‌های فراوانی از آیات و احادیث به چشم می‌خورد. دور تا دور این رواق، تاریخ ولادت و شهادت امامان معصوم (ع) به همراه بعضی از احادیث معتبر مکتوب شده است. بانی رواق، الله وردیخان، یکی از مردان خوش‌نام عصر صفویه است. مدفن الله وردیخان در وسط یکی از صفه‌‌های جنوبی رواق است. بنای رواق در سال 1013 هـ.ق آغاز و در سال 1021 به پایان رسید.

پارک وکیل آباد مشهد نزدیکترین ییلاق عمومی مشهد است که در هشت کیلومتری شمال غرب مشهد قرار دارد و بلوار عریض و بسیار زیبای وکیل آباد، میدان آزادی را به روستا و پارک جنگلی وکیل آباد متصل می نماید. مساحت وکیل آباد بیش از 70 هکتار و دارای رودخانه فصلی است.

پارک جنگلی وکیل آباد از تفریحگاه‌ های قدیمی و زیبای مشهد است که در جنوب غربی مشهد و انتهای بلوار وکیل آباد قرار دارد.

وکیل آباد دارای یک باغ طبیعی و پر از درختان نار و کاج و درختان کهنسال و رودخانه فصلی می باشد که آب آن از راه چشمه وکیل آباد که سرچشمه آن بند گلستان است، تامین می‌شود. قبل از آنکه پل مهندس پرتوی روی رودخانه ایجاد گردد جاده ارتباطی مشهد به سمت طرقبه و شاندیز از کنار این منطقه عبور می کرد که جاده ای باریک و درختانی تنومند و سر به فلک کشیده دارد.

پارک وکیل آباد که 259659 متر مربع مساحت دارد با آب چشمه آبیاری می‌شود. شهرداری با احداث خیابان و جدول بندی وکف سازی معابر و ایجاد آب نما و برق کشی و اقامتگاه‌ های موقت و وسایل بازی کودکان و کافه رستوران بر جاذبه‌های این پارک افزوده است. کنار پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد قرار دارد که دارای حیوانات گوشتخوار، علف خوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلف است.

کوهستان پارک شادی در دامنه تپه‌های شمال و غرب باغ وکیل آباد واقع شده و حدود 18 هکتار وسعت دارد . این پارک دارای امکانات تفریحی ، شهربازی ، اورژانس ، بانک ، فوریت‌های پلیسی ، غرفه‌های فروش مواد خوراکی و پارکینگ می‌باشد.

در آبان ماه سال 1392 با مصالح طبیعی، این پارک بازسازی شد و چون در مطالعات اولیه مشخص شد سنگ بستر پارک جنگلی وکیل آباد از سنگ گرانیت ساخته شده است و ضمن زیبایی، استحکام و مقاومت بالایی دارد در کف سازی، پله‌ ها و نماکاری‌ های پارک از همین سنگ استفاده شد. یک چشمه قدیمی و فعال با سه دهانه در پارک وجود داشت که بازسازی و ترمیم گردید و از برداشت غیر قانونی آب از آن جلوگیری شد.

ایمن سازی بستر قدیمی پارک، ساخت آبنما، بازسازی استخر ها، بدنه سازی و دیوار حایل، احداث پل، کف سازی و پیاده رو سازی، پله ‌های متعدد، ساخت 60 سرویس بهداشتی، پارکینگ، گلخانه و باغ گیاه شناسی تنها بخشی از فعالیت هایی است که در سال‌های قبل در پارک جنگلی وکیل آباد انجام شده است.

همچنین ساخت مجموعه ورزشی بانوان، سالن پذیرایی، فرهنگسرا، قطار برقی تفریحی، طرح جمع آوری فاضلاب و ایجاد سکو‌های اسکان، فازهای بعدی این پروژه است که شهرداری در نظر دارد برای رفاه حال مردم در پارک جنگلی وکیل آباد اجرا کند. این پارک با اتمام طرح‌های دردست اجرای شهرداری ، درآینده بیش از پیش توسعه خواهد یافت. علاوه بر شهروندان مشهدی بیشتر زائرین حرم امام رضا (ع) از این منطقه دیدن می کنند و ساعات و ایامی را در آنجا اتراق می‌نمایند.

این غار از یک مسیر اصلی به طول حدود ۹۰ متر تشکیل شده است که در قسمت هایی به صورت تالار بزرگ و در بخشی بصورت راهرو به عرض و ارتفاع ۲ متر است.

از نکات جالب توجه در این غار وجود تعداد زیادی وزغ و خفاش است. غار هندل آباد به اوله هم شناخته می شود. دهانه کوچک و مستطیل شکل غار در فاصله ۱۲ کیلومتری شمال غرب روستا رو به جنوب قرار گرفته است. غار هندل آباد (اوله) به طول نود متر در شمال شرق مشهد واقع شده و در فاصله کوتاهی از روستای هندل آباد قرار دارد.

آب چشمه درون غار نزد مردم جنبه شفا بخشی پیدا کرده و اعتقاد دارند که آبله حیوانات را درمان می کند. درون این غار ستون های آهکی استاگتیت و استالاگمیت وجود دارد. دیدار از این غار را در تور مشهد از دست ندهید.

مرقد منور دو سید جلیل القدر و عظیم الشان و بانوی محترمه کبری مادر سیدین مذکور و دو نفر از انبیاء سلف در این مکان که منحصر به یک گنبد و صورت یک قبر که جزء آثار باستانی می باشد قرار دارد این زیارتگاه موسوم به خضرک می باشد.

منابعی که از این بقعه ذکر شده است شامل موارد زیر می باشد:

1 _ در کلاس پرونده 50-4 روستای هندل آباد اداره اوقاف خراسان نوشته در این بقعه پنج نفر دفن شده اند دو نفرشان از انبیاء الهی و دو امامزاده و بی بی کبری مادر این دو امامزاده در یک بقعه می باشند و نام دیگر این بقعه را خضرک هم گویند.

2 _ در فهرست بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه خراسان صفحه 55 نیز همین مطلب ذکر شده است.

3 _ آیت الله محمد مهدی بحرالعلوم این بقعه را از بقاع متبرکه کل کشور در صفحه 45 آورده است.

4 _ این بقعه در فهرست بقاع متبرکه کل کشور سازمان اوقاف و امور خیریه به شماره کد 1915414740 می باشد.

5 _ آقای علی اصغر عمرانی این بقعه را در لیست بقاع متبرکه امامزادگان خراسان در صفحه 93 آورده است.

6 _ در دفتر مشخصات بقاع متبرکه اداره و امور خیریه مشهد صفحه 155 آمده امامزادگان عبادالله الصالحین در روستای هندل آباد قرار دارد.

اهالی این روستا دست در دست هم گذارده اند تا بقعه امامزادگان را بازسازی کنند و از لحاظ خدماتی زائرین توسعه دهند. در این طرح توسعه صحن امامزاده گسترش می یابد با ساختاری جدید و قابل به ذکر است. بنایی که هم اکنون بر روی امامزاده است تنها به جهت محفوظ ماندن از بارش های آسمانی است. اگر در تور مشهد شرکت کردید حتما از این غار زیبا بازدید نمایید.

تاریخچه : آرامگاه خواجه مراد مشهد در جاده مشهد – تهران، سه کیلومتر که از خواجه اباصلت می گذریم، به آرامگاه خواجه مراد می رسیم. به دلیل اینکه به کرامات وی سخت مومن و پای بند بودند مردم ایشان را لقب خواجه مراد نامیدند.

هرثمه بن اعین مشهور به خواجه مراد از یاران امام رضا(ع) بودند. مقبره ایشان در 14 کیلومتری جنوب شرقی مشهد در بلندیهای مشرف بر بینالود قرار گرفته است. حاج محمد علی درویش ملقب به نور علیشاه این محل را در زمان معاصر ساخته و تحت مراقبت و حفاظت خود قرارداده و همچنین آنجا را تعمیرات نموده است.

 شیخ بهایی با این کار موجبات رفاه مسافرین و زائرین امام رضا (ع) را فراهم آورد. این بنا اکنون توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود. وفات ایشان در سال 210 هجری قمری بوده است.

گنبد این بنا هرمی شکل است و بصورت پنج ضلعی می باشد که با شیروانی پوشیده شده است. اصل بنا اتاقی 4 در 30/4 متر است و اطراف آن اتاقهایی برای استراحت مسافرین در نظر گرفته شده است و اطراف محوطه آن نیز برای مسافران استفاده می شود. این مقبره دارای ایوانی با آیینه کاری و دو گل دسته کم ارتفاع با کاشیکاری می باشد.

برای رفتن به آرامگاه خواجه مراد از مسیر فرعی جاده بهشت رضا مشهد یک انشعاب به سمت دست راست جاده جدا می شود که با قرار گرفتن در این مسیر به سمت این کوههای زیبا حرکت می کنید. محوطه آرامگاه خواجه مراد، مجهز به رستوران، سرویس بهداشتی و اتاق هایی برای اقامت مسافران و زائرین می باشد. در اولین ورودی آرامگاه بازارچه ای است که در آن سوغات به ویژه صنایع دستی مشهد را به فروش می رسانند. اگر قصد خرید صنایع سنگی و خصوصاً دیگچه و دیزی سنگی را دارید، اینجا مکان را نیز بازدید نمایید.

در کنار آرامگاه وی که در کمرگاه ساکت و دور افتاده کوه قرار دارد چشمه آبی است، ایوان داخل آرامگاه به همت متولی خواجه اباصلت آینه کاری شده است و بر پیشانی بنا به کاشی نوشته شده مقبره شریفه هرثمه بن اعین مشهور به خواجه مراد که در سنه 210 وفات یافته اند.

برخی تصور می کنند برج رادکان، آرامگاه یکی از ایلخانیان است تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد.

برج رادکان مشهد دارای گنبد مخروطی شکل است و ارتفاع این برج ۳۵ متر، قطر داخلی‌اش ۱۴ متر و قطر خارجی آن ۲۰ متر می‌باشد. منظر بیرونی بنا تا ارتفاع ۵/۲ متری به شکل ۱۲ ضلعی و از آن جا تا زیر گنبد به صورت ۳۶ ترک نیم ستونی ساخته شده‌است. ساختمان آن احتمالاً در سال ۶۰۷ قمری به پایان رسیده‌ است. این برج به ۱۲ دیوار خشتی بیرونی با پهنا و بلندی پایه گذاری شده که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجه‌ای تقسیم می کند و هر دیواره ۳۰ درجه از زاویه افق را دربر می‌گیرد، دو در دیوار مقابل هم ساخته شده و بر دیواره ۳۶۵ ترک نی ستونی وجود دارد که برج را به ۳۶ ترک ۱۰ درجه‌ای تقسیم کرده‌ است.

زیباترین قسمت برج رادکان در بخش فوقانی آن قرار دارد، که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده‌ است. طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. در تمام بدنه بنا آجر و ملات گچ و آهک بکار رفته‌ است.

 این برج دو ورودی دارد و یکی از آنها رو به ویرانه‌های عمارتی باز می‌شود که اعتماد السلطنه احتمال داده است که مسجد جامع شهر بوده باشد. این بنا در گذر زمان آسیب دیده بود، به طوری که قسمت فوقانی سردر و گنبد داخلی تقریبا خراب شده بود. از این رو، در سال ۱۳۴۶ شمسی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران آن را مرمت کرد.

تاریخچه : غار مغان در ۳۵ کیلومتری شهر مشهد و در جنوب روستای مغان واقع شده‌است. قدمت این غار را بر اساس مدارک موجود و اکتشاف فسیلهای حلزونی در مسیرهای منتهی به غار، می توان صد میلیون سال پیش و یا دوره دوم زمین‌شناسی دانست که به علت وجود پرتگاه های خطرناک در غار مغان ورود به داخل آن بدون راهنما و ابزار مورد نیاز خطرناک است.

برای رسیدن به غار مغان باید از جاده کوهستانی پر پیچ و خمی که از سیدی و کوه خلج شروع می شود عبور کرد و پس از طی کردن روستاهای بسیار دیدنی مانند بالندر ، اردمه و خان رود به مغان می رسید. غار در انتهای روستا قرار دارد و دارای دو دهانه است . ارتفاع غار از سطح دریا 2910 متر است. غار دارای شیب پایین است و ستونهای آهکی فراوانی دارد.

در غار چشمه ها و چاه ها و راهروهای زیادی وجود دارد که در صورت عدم علامت گذاری و طناب کشی به گم شدن حتمی بازدید کنندگان منتهی می شود. درون غار بوسیله چاه ها به سه طبقه تقسیم شده است. ارتفاع بعضی از چاه ها تا 25 متر است. غار در بیشتر مکان ها مرطوب و لغزنده است.

روستای مغان در عرض جغرافیایی 34 و8 و36 و طول جغرافیای 82 و 22 و 59 و ارتفاع 1768 متر از سطح دریا و در 28 کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد. از روستای مغان پس از طی کوچه هایی دو کیلو متری به چشمه می رسیم که محل اتراق و ابتدای پیاده روی به سمت غار است.

عرض ورودی در ابتدا 19 متر است و ارتفاع آن در شروع 4 و تا 12 متر ادامه دارد . در فاصله 110 متری به استلاکمیت دو قلو می رسیم . در فاصله 120 متری از ابتدای غار با تنگه ای به عرض 4 متر روبرو می شویم در غرب به ابتدای تالار دوم می رسیم تالار اول با طول 246 متر و عرض بین 11 تا 33متر و ارتفاع حدود 9 متر است و بزرگترین تالار در غارهای استان است. تالار دوم به طول 29 متر و عرض 10 متر و ارتفاع 7متر است.

بعد از یک سر بالایی  به دو سوراخ غربی و جنوب غربی به طول 19 متر می رسیم که به تالار سوم منتهی می شود البته مسیر غربی بهتر و ساده تر است . تالار سوم 12 متر طول ، 7متر عرض و 6 متر ارتفاع دارد . در مقابلش یک صخره 5متری و یک راه گربه رو در سمت راست دیده می شود سپس به تالار چهارم می رسیم که 23 متر طول ، 8 متر عرض و 6 متر ارتفاع دارد . بعد از طی حدود 23 متر به یک دو راهی می رسیم که طول هر کدام 17 متر است. با عبور از این مسیر به یک تالار زیبا می رسیم که داخل آن یک برکه به عمق 20 تا 40 سانتیمتر و ابعاد 5×4 متر می باشد که آب آن غیر قابل شرب است.

برای پیمودن غار مغان 2 تا 2.5 ساعت زمان لازم داریم. رسیدن به دهانه غار از روستا 1.5 ساعت طول می کشد و برگشت حدود یک ساعت است. در 20 کیلومتر آخر مسیر که منتهی به روستای مغان می باشد جاده ی خاکی خوبی است و با هر ماشینی می توان این مسیر را پیمود. مسیر حرکت تا روستا خشک است ولی روستای مغان یک روستای زیبا ، سرسبز و خوش آب و هوا می باشد. برای بازدید از درون غار حداکثر دو ساعت زمان لازم داریم. بهترین زمان برای بازدید از غار بهار و تابستان و پاییز می باشد. بدلیل جذابیت بیش از حد این غار به شما پیشنهاد میکنیم در تور مشهد شرکت نمایید و از این غار زیبا و دیدنی بازدید کنید.

ویژگیهای غار مغان

غار از یک دهنه دو قلو تشکیل شده که به وسیله ستونی در وسط از هم جدا شده و به یک جا ختم می شود. هوای داخل غار در فصل های گرم ، خنک تر از بیرون است که داشتن یک لباس گرم لازم است . با پیشروی در تالار اصلی و ادامه دادن مسیر به مکانی می رسیم که باید یک صعود را به صورت نیم دایره انجام داد . از یک راهرو باریک گذشته تا به آخرین تالار غار که برکه ای کم عمق دارد برسیم این آخرین تالار غار است و می توان از کنار این برکه تراورس کرد و به طرف دیگرش رسید، در آنجا راهرو باریکی است که با عبور سینه خیز از آن به یک سه راهی می رسیم . راه دست راست شکاف باریکی است که در صورت ادامه دادن به قدری باریک می شود که امکان عبور از آن نیست و دو طرف دیواره به یکدیگر می رسند و دو راه دیگر بن بست است. با توجه به زیبایی این غار اگر در تور مشهد شرکت کردید حتما از این غار زیبا بازدید نمایید.

تاریخچه : آرامگاه شیخ طبرسی در سال 53 شمسی دارای بارگاه بود. این مزار بعدها به مرور زمان تخریب شد و در طرح توسعه میدان حرم مطهر تنها همان مزار شیخ باقی ماند. بعدها در سال 1370 طی اجرای طرح زیرگذر، قبر سیمانی شیخ طبرسی با طرحی کارشناسی و تشریفات خاص به فاصله 200 متر به محل فعلی انتقال یافت.

شیخ طبرسى از علماى بزرگ شیعه و مفسر قرآن در سده هاى پنجم و ششم قمرى است. شیخ طبرسى صاحب چند تفسیر بر قرآن کریم است که از آن میان تفسیر مجمع البیان وى شهرت بیشترى دارد. مزار وی در فلکه شمالی در محوطه باغ رضوان واقع شده و خیابان مجاور آرامگاه وی از قدیم بنام خیابان طبرسی نامیده می شود.

آرامگاه شیخ طبرسی به صورت پلکانی در سه طبقه ساخته شده است. شیخ طبرسی متولد سال 548 هجری قمری صاحب تفسیر مجمع البیان است. شیخ در سال 523 هجری قمرى از مشهد به سبزوار رفت و در سال 548 که معاصر فتنه قوم ترکمان غز در خراسان بوده در گذشت، یا به دست آن قوم مهاجم کشته شده است، به همین دلیل در بعضى منابع از وى با عنوان شهید هم یاد شده است.

با توجه به وجود مدفن شیخ در قبرستان قتلگاه، پس از احداث خیابان شمالى حرم خیابان مزبور به نام «طبرسى» نامگذارى شده که یکى از خیابانهاى مهم و مرکز شهر مشهد است. باغ رضوان ضمن توسعه حریم حرم در سال 1370 تخریب شد اما قبر شیخ طبرسی با تزریق بتن بر اطراف آن جا به جا و بناى جدیدى براى آن ساخته شده است. اینک مقبره شیخ طبرسى در فضاى شمالى حرم واقع در ابتداى خیابان طبرسى بر جا و محترم است. چهار آرامگاه که نزدیک حرم امام رضا هستند یعنی در همان صحن حرم و در ضلع های شمالی و شرق و… قرار دارند عبارتند از : آرامگاه حر عاملی (شمال شرقی صحن انقلاب ), پیر پالان دوز (ضلع شمالی حرم) , آرامگاه شیخ بهایی (بین صحن امام و آزادی) , آرامگاه شیخ طبرسی (باغ رضوان)

شیخ طبرسی در آغاز جوانی در مشهد سرگرم تحصیلات بوده و سالهای متمادی در رشته های مختلف علمی و فنون تفسیری مانند فقه، حدیث و رجال، ادبیات و لغت از محضر اساتید بزرگی مانند ابو على طوسى، فرزند شیخ الطائفه، شیخ طوسى‏ – حسن بن حسین، جد شیخ منتجب الدین صاحب کتاب فهرست‏ – موفق الدین بکرآبادى‏ – ابوالحسن، عبیدالله بیهقى‏ و شیخ جعفر دوریستى که از شاگردان شیخ مفید است، علومی آموخته است.

مراتب علمیش بیشتر از مکتب ابو علی طوسی (مفید ثانی) شیخ منتخب الدین رازی جدّ صاحب فهرست و ابوالوفای رازی می‌باشد. علامه امینی در شهداء الفضیله راجع به مقام علمیش می‌نویسد: (امین الاسلام معروف به شیخ طبرسی پرچمدار علم و آیت هدایت بود. وی از برجسته ترین زعمای دین و پیشوایان مذهب شیعه به شمار می‌آید. تفسیر وی به مجمع البیان به تنهائی کافیست که دریای فضل و تبحر علمی او را بنمایاند تفسیری که نور حقیقت می‌بارد و پرتوی دانش و بینش وحی الهی می‌تابد کتابی که هیچ کس از آن بی نیاز نتواند بود.

تاریخچه : مدرسه پریزاد از بناهای قرن نهم و از آثار باستانی عهد تیموریان می باشد و درجنوب غربی حرم مطهر و شمال غربی مسجد گوهرشاد واقع شده است و هم زمان با احداث مسجد گوهرشاد ساخته شد. این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شماره ثبت ۳۳۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

متولی مدرسه پریزاد زنی نیکوکار و خدمتکار گوهرشاد همسر شاهرخ میرزا بود. که در سال 823 هجری قمری احداث شده است. این مدرسه داخل مجموعه اماکن حرم مطهّر امام رضا (ع) قرار دارد و اکنون به عنوان یک یادگار تاریخی ـ اسلامی محافظت می شود.

فریزر جهانگرد انگلیسی درباره این مدرسه می نویسد:
مدرسه پریزاد خانم که بنای کوچکی است، این زن از ندیمه های گوهرشاد است و در همان زمان که خانم او مسجد گوهرشاد را می ساخت این مدرسه را بنا کرد و موقوفه برای آن قرار داد. بیست تا سی نفر طلبه در این مدرسه سکنی دارند. مدرسه پریزاد مشهد دارای چهار ایوان است و از دو طبقه تشکیل شده که شامل بیست و دو حجره است. هر حجره، دارای ایوانچه ای کوچک می باشد که با کاشی های کتیبه دار تزئین شده اند. صحن حیاط مدرسه بسیار کوچک است .

رنارد اکین باستان شناس انگلیسی در این باره می نویسد:
نماهای داخلی تجدید بنا شده اند. صحن کوچک حیاط مدرسه با ساختمانهای بلند اطراف آن احساس ترس ناشی از مکانهای بسته را در فرد می اندازد.
تمام قسمت های نمای داخل حیاط بخصوص بالای ایوانها و در ورودی با انواع کاشی های معرق و گچبری های زیبا پوشش داده شده است. از قسمتهای نفیس مدرسه، بالای در ورودی و دو سمت درِ ورودی است که با چهار تابلوی نفیس کاشی و آجر به صورت معقلی آرایش شده است.

بالای در مدرسه با خط ثلث زرد رنگ زیبایی با زمینه کاشی معرق لاجوری به تعمیر این بنا در دوره صفوی و پس از آن انجام شده است. اولین تعمیر در زمان شاه سلیمان توسط نجف قلی خان بیگلربیگی قندهار در سال 1091 هجری قمری انجام شده است. تعمیر دوم در سال 1345 ـ 1346 هجری شمسی توسط اداره اوقاف خراسان انجام شده است.

آخرین تعمیر توسط آستان قدس رضوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجام شد که باعث بازسازی کلی بنا به علت فرسودگی بیش از حد آن بود.
این مدرسه بنا بر وقفنامه مفصل باقی مانده، املاک و مستغلات فراوانی دارا بوده که برخی از آنها به علت نوسازی ها و تغییرات کلی بافتِ قدیمی مشهد از بین رفته است. از شرایط مهم واقف این است که مدرسه منحصراً وقف فرزندان متولی و طلبه های زائر امام رضا (ع) شده است و کسی به جز این دو گروه نمی توانند از آن استفاده کنند.
قسمتی از موقوفات مدرسه عبارتند از: « دوازده سهم از میاه مزرعه ادک، تمامی کلی مزرعه چشمه اسلامیه، تمامی کل دوازده سهم مزرعه جرمق، مزار خواجه ربیع با تمام متعلقات آن» می باشد. مدرسه پریزاد قبلا در حاشیه بازار زنجیر قرار داشت و اکنون در مجموعه اماکن حرم مطهر جنب کفشداری دارالولایه قرار گرفته است.
این مدرسه چندین بار تعمیر اساسی شده است ولی هیچ وقت سازه اصلی آن تغییر نکرده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با کمک آستان قدس رضوی در سال 1368 هجری شمسی باز سازی شد و اکنون مرکز پاسخگوئی به سؤالات دینی و اطلاع رسانی می باشد که شامل بخش های پاسخگویی به مسائل شرعی به صورت حضوری و تلفنی ، مشاوره دینی، حلقه های معرفت ،حرم شناسی، رایانه واطلاع رسانی است.  بازدید از این مدرسه به مسافران تور مشهد توصیه می شود.

باغ کلات نادری و عمارت خورشید برای آرامگاه نادر شاه افشار در سال 1160 هجری قمری به دستور وی ساخته شده است. این بنا بعدها در دورانی که آل جلایر در این منطقه حکمرانی داشته با تغییرهای اندکی به صورت کاخ مورد استفاده قرار گرفت. عمارت خورشید با معماری ویژه ایرانی، با بخشی استوانه‎ای شکل ( 94/20 متر از کف زیر زمین و 30/11 متر بلندتر از پوشش طبقه هم کف) ساخته شد.

از آثار تاریخی کلات: بند نادری ، قلعه فرود برجهای نگهبانی، کتیبه نادری، بقایای دروازه ارغونشاه، بقایای آب انبارها و اقامتگاه نادرشاه درخشت بعلاوه دو اثرتاریخی عمده کاخ خورشید و مسجد کبود گنبد را می توان نام برد.

بسیاری معتقدند که سنگ تراش‎های این بنا را نادر شاه از هندوستان آورده باشد زیرا سنگهای پر حجم و سنگین بنا، که موضوع آن‎ها انواع میوه‎های گرمسیری و پرندگانی چون طوطی است، در حالیکه در آن زمان میوه‎هایی چون موز، آناناس و … در ایران وجود نداشته است تا سنگ تراشان ایرانی توانسته باشند شبیه آنها را حجاری کنند. در این باغ220 عدد درخت چنار کاشته شده که باغ با این درختان شکل گرفته است. در حال حاضر منبع آبرسانی اولیه باغ از بین رفته است و آب باغ توسط آب انباری که در زیر پیاده‎رو انتهای شرقی باغ ایجاد شده تامین می‎شود.

مرکز شهرستان کلات، شهر کبود گنبد است. کلات به نام نادر شاه رقم خورده است. شهری که در میان کوه‌های هزارمسجد قرار گرفته است و از مشهد تا آن، 145 کیلومتر جاده کوهستانی است. شهرستان کلات، از شمال به وسیله تپه ماهورهای نسبتاً پست با کشور ترکمنستان همجوار می باشد. از جنوب به کوه هزارمسجد و شهر مشهد، از سمت شرق به شهرستان سرخس و از سمت غرب به شهرستان درگز محدود می‌شود.

کلات در لغت به معنی «آبادی و زیستگاه بر فراز کوه» است و همان‌گونه که از نامش پیداست، فراز و فرودهای تاریخی‌اش را با نادر تجربه کرده است. چون زمانیکه نادرشاه افشار در خراسان به حکومت رسید، ایران با ضعف حکومت مرکزی روبه‌رو بود، اما نادر نه‌تنها این اتحاد را برای ایرانیان به ارمغان آورد بلکه مهاجمان ایران را نیز به عقب راند و کشورگشایی‌اش را تا هندوستان ادامه داد.

تاریخچه : بنای تاریخی گنبد سبز مشهد، در خیابان آخوند خراسانی واقع در وسط میدانی با نام آخوند خراسانی واقع شده است. و به خاطره داشتن رنگ فيروزه اي به «گنبد سبز» معروف شده است. اين آرامگاه مدفن « شيخ محمد مومن » عارف استر آبادي است كه به سال 904 هجری قمری وفات يافته است. بعضي او را صاحب كتاب « تحفته حكيم مومن » در طب قديم مي دانند. ایشان از شيوخ صفوي شيعه مذهب بوده است. بنای تاریخی گنبد سبز از جاذبه های مذهبی شهر مشهد می باشد.

محمد مومن عارف حکیم در قرن نهم هجری زیسته. شیخ مؤمن از علمای بزرگ شیعه و هم عصر عالم جلیل القدر شیخ حر عاملی، صاحب کتاب وسائل الشیعه بوده است. ایشان از علمایی است که بیشتر عمر خود را به تعلیم و تعلم روایات و سخنان معصومین (علیهم السلام) و عبادت و خدمت به مردم گذرانده است. ایشان مدت 36 سال از عمر خود را در تطبیق و بررسی روایات کتب اربعه شیعه گذرانده است،این امر ارادت و تقید ایشان را به تبعیت از معصومین (علیهم السلام) به اثبات می رساند.

گنبد سبز از داخل ساختاری چهار ضلعی و در نمای بیرونی بدلیل وجود طاقنماهای دو اشکوبه زوایای آن شکل هشت گوشه دارد. پایه‌های اطراف طاقها تا پیشانی بنا و بخش فوقانی ازاره‌های پیرامون نمای خارجی آن مزین به کاشیهای معرق و متنوعی است که علاوه بر زیبائی بیانگر شیوه تزئینی دروه صفویه است.

فضای داخلی گنبد دارای کتیبه ای است با مضمون صلوات کبیره و حدیثی از پیامبر اکرم (ص) که در پایان آن، نام راقم این سطور با عبارت ((نمقفه حسین بن محمد المشهدی)) و تاریخ 1058 قمری دیده می شود. در زیر گنبد بنا کتیبه اى به خط ثلث وجود دارد که در پایان آن تاریخ 1058 قمرى نوشته شده است.

این مقبره مورد توجه و زیارت مردم مشهد، خصوصا پیروان تصوف و عرفان است و در سال 1036 ساخته و در سال هاى 1055 تا 1058 تکمیل و تزیین شده است. شرح زندگانی و کرامات شیخ محمد مومن مشهدی، در کتابی با عنوان «گنبد سبز مشهد» به قلم مهدی قربانی منتشر شده است. متن این کتاب به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی در یک جلد کتاب منتشر شده است و همچنین این کتاب مرجعی معتبر برای دانشجویان تاریخ و باستان‌شناسی برای کارهای پژوهشی و علمی شناخته شده است.

نتیجه کاوشهای باستانشناسی در مورد گنبد سبز نشان می‌دهد که بنا بر فراز دو سردابه کوچک و بزرگ تدفینی مجاور همدیگر که دارای بقایای انسانی بوده‌اند ساخته شده است. در این سردابه‌ها قطعات پراکنده سفال لعابدار با رنگهای سبز، آبی، سفید آبی، فیروزه‌ای و قهوه‌ای جمع‌آوری گردیده است.

گنبد سبز مشهد در سال 1356 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 1370 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.

تاریخچه : آبشار اخلمد آبشاری است در شمال شرقی ایران که در شهرستان چناران واقع شده است. اخلمد که از گردشگاههای طبیعی اطراف مشهد می باشد قدمتی چند هزار ساله دارد، در دره ای در میان کوه بینالود واقع شده است که در ابتدای دره، انواع گل‌ها و گیاهان زیبا و درختان انبوه به همراه باغهای فراوان میوه به چشم می‌خورد و پس از طی مسیری آبشار اول که دارای 23 متر ارتفاع است مشاهده می شود و با گذر از میان این آبشار و در یک کیلومتری آن، آبشار اصلی اخلمد با ارتفاعی حدودا 40 متری مشاهده می شود و آبشار سوم و چهارم نیز در بالای این آبشارها قرار دارد.

لطفا به این مطلب رای دهید

دره آبشار اخلمد در 17 کیلومتری جنوب غربی شهرستان چناران در نزدیکی روستای اخلمد واقع شده است. اخلمد یکی از جاذبه های گردشگری طبیعی اطراف مشهد می باشد این آبشار قدمتی چند هزار ساله دارد و در دره ای در میان کوه بینالود واقع شده است.

این آبشار در ۲ کیلومتری روستای قدیمی اخلمد جریان دارد. آهکی بودن جنس کوه‌های اخلمد باعث پیدایش حفره‌های ژرف مدور در زیر این آبشار شده‌است. آبشار اخلمد دارای دیواره‌های صخره‌ای با ارتفاع حدود 200-300 متر می باشد که یکی از بزرگترین مناطق برای ورزش مفرح سنگنوردی در ایران می‌باشد. از دیواره‌های معروف آن می‌توان به (دیواره سفید – الله اکبر -عقاب و…) نام برد. این دره دارای چندین آبشار می‌باشد که 4 تای آنها دایمی و چندین آبشار فصلی دارد. آبشار اصلی اخلمد حدود 40 متر ارتفاع دارد.

بند اخلمد و غار اخلمد از دیگر جاذبه های این منطقه گردشگری است که هر ساله گروه زیادی از گردشگران مشهد و شهرهای دیگر را برای دیدار از طبیعت اخلمد و آبشارهای زیبای آن به این منطقه جذب می کنند.

در انتهای رودخانه پر آب آن دو آبشار وجود دارد، آبشار بزرگ که 45 متر ارتفاع دارد و آبشار کوچک که 23 متر ارتفاع دارد و در تمام فصول جاری است. از روستای اخلمد تا آبشار حدود 3 کیلومتر فاصله است که این مسیر را باید پیاده طی نمود.

در وسط این آبشار محل وسیعی وجود دارد که به تخت شاه عباس معروف می باشد. بعد از آبشار بزرگ، رودخانه ای به امتداد 2 کیلومتر بسیار تنگ و کوه های صاف و مرتفع می باشد که در آخر دره کوه منیژه با کوه فاراب به یکدیگر متصل شده و در انتهای رودخانه اخلمد است.

هوای پاکیزه و ییلاقی،‌ و انواع میوه های گیلاس و سیب درختی اخلمد مشهور است. در محل ورود به دره اخلمد بندی است که به همت و یا در زمان بایسنغر میرزای تیموری فرزند شاهرخ و حاکم توس در نیمه اول سده نهم ساخته شده است. کوه های اخلمد هم به دلیل ارتفاع و مسطح بودن و زیبایی فوق العاده هر سال سنگ نوردان ، کوه نوردان و مسافران زیادی را به سوی خود جلب می کند .به طور یقین میتوان گفت مسیر آبشار اخلمد یکی از زیباترین مکانهای ایران است و می توان از آن به عنوان بهشتی در این جهان خاکی نام برد.

اخلمد بخاطره داشتن کوهها و آبشاره ها از هوای لطیفی برخوردار است، به همین خاطر اخلمد از شدت گرمای تابستان و سرمای زمستان در امان است.

موزه نادری در شهر مشهد واقع شده است در قسمت اصلی این بنای یادبود از نادرشاه افشار ، آرامگاهی در دو تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره ساخته شده است.

موزه نادری مشهد شامل دو تالار می باشد:

تالار شماره یک : انواع سلاح های دوره افشاریه، تابلوهای نقاشی از نادر و صحنه های جنگ، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی از جمله تاریخ جهان گشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد.

تالار شماره دو : این تالار در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شد، انواع سکه، ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش در آمده است. تابلوی طراحی و نصب شده که اختصاص به معرفی نادرشاه ، قصر خورشید ، آرامگاه نادری ، ابوالحسن صدیقی و کلنل محمد تقی خان پسیان دارد در این تالار به نمایش گذاشته شده است.

بنای نادرشاه متصل به بنای آرامگاه است و مجسمه مفرغی سواره وی به ارتفاع ۶٫۵ متر با مجسمه ۳ سرباز پیاده که در کنار اسب ایستاده اند از شهر رم به مشهد حمل و بر فراز پایه آن استوار شده است. طرح این مجسمه توسط استاد ابوالحسن صدیقی تهیه شده و پایه ریزی آن در کارخانه بروتی ایتالیا انجام شده است.

اکنون آرامگاه نادر در محوطه ای به وسعت ۱۴۴۰۰ متر مربع در مرکز شهر مشهد قرار دارد. همچنین در گوشه شمالی آرامگاه نادر، آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد.

پارک کوهسنگی دومین پارک بزرگ (بعد از پارک ملت) در این شهر است این پارک در جنوب غربی مشهد و در انتهای خیابانی کوهسنگی قرار گرفته است. پارک کوهسنگی در حاشیه کوههایی مرتفع ایجاد شده است از قدیمی ترین روستاهای مشهد است. پارک کوهسنگی دارای رستوران و استخر و فروشگاههای صنایع دستی است. در دامنه کوههای جنوب مشهد دو کوه سنگی وجود دارد که امروزه زیباترین و نزدیکترین تفریگاه مشهد است.

شاه عباس در سن 16 سالگی ( 995 هجری قمری ) توسط مرشد قلی استاجلو در کوه سنگی تاج شاهی به سر نهاده است در سال 1047 در دامنه این کوه در قسمتی که به ایوان کوه سنگی معروف است. میرزا ابراهیم رضوی در زمان سلطنت شاه صفی برای خود مقبره ای ساخت و ناصرالدین شاه نیز در سر سفر سال 1284 به مشهد به این تفرجگاه آمده و مدفن اجداد میرازی ناظر را دامنه کوه ملاحظه کرده است.

پارک کوه سنگی از میان تفریحگاه‌های شهر مشهد از قدمت و شهرت بیشتری برخوردار است و یکی از زیباترین پارک‌های ساخته‌شده در ایران است. این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور می باشد. ساختمان موزۀ بزرگ خراسان، با الگوبرداری از معماری کاخ کلات نادر، جلوه زیبایی به این مجموعه داده است. از آنجا که مشهد، پایتخت نادرشاه بود، مصالح مقبره او، از سنگ‌های سخت گرانیت کوهسنگی انتخاب شد.

شهردار وقت شهر میلان، تعدادی مجسمه به شهردار مشهد هدیه کرد که دو عدد شیر سنگی در درب ورودی نصب گردیده و دو مجسمۀ انسانی را کنار استخر بزرگ کوه‌سنگی و روبروی رستوران و تالارش نصب نمودند (مجسمه‌های انسانی مذکور بعد از انقلاب، بخاطر اینکه مصداق صور قبیحه بود، به‌همراه تاج نصب‌شده بر فراز کوه‌سنگی، برچیده شد). در سال ۱۳۴۰ ش. با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی ازطریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر، موسوم به خیابان کوه سنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد.

با طرحهای توسعه شهر مشهد، پارک کوه سنگی را به مجموعۀ تفریحی گردشگری تبدیل شد. مجموعه‌هایی از جمله باغ پذیرایی، باغ فرهنگی، باغ سنگی، باغ طبیعی، باغ آرامگاه، باغ ورزشی وباغ تفریحی، و در آینده ایجاد دریاچۀ مصنوعی و جزیرۀ پرندگان در میان آن، احداث باغ موزه طبیعی، ایجاد رستوران‌های مختلف بر فراز کوه و کنار دریاچه، ساخت دو مجموعۀ شهر بازی تابستانی و سرپوشیده در این تفریحگاه احداث شده است و اولین نورافشانی‌های شهر مشهد، در پارک کوه سنگی انجام می‌گردید. پارک کوه سنگی مشهد یکی از مکان های دیدنی در شهر مشهد می باشد، پیشنهاد می کنیم در تور مشهد که توسط گروه نشاط آوران راه اندازی شده است شرکت نمایید و از این پارک زیبا دیدن نمایید.

پارک ملت مشهد، یکی از بزرگترین پارکهای عمومی مشهد می باشد و مورد توجه مردم و زائرین حضرت رضا (ع) می باشد.

در ضلع شرقی پارک ملت مشهد دریاچهٔ بوستان قرار گرفته ‌است. در پشت این دریاچه مجتمع جانبازان بوستان ملت قرار گرفته است و به صورت ۲۴ ساعته به ۱۵۰ نفر از جانبازان قطع نخاعی خدمات ارائه می‌دهد.

پارک ملت بزرگترین پارک مشهد و یکی از زیباترین پارک های ایران به شمار می‌رود. این پارک در حاشیه غربی شهر مشهد و حاشیه بلوار وکیل آباد احداث شده است. این پارک دارای شهربازی، تاسیسات ورزشی و فضای سبز می باشد. این پارک دارای امکانات بهداشتی ، مسجد، شهربازی، میادین ورزشی، مجتمع فرهنگی-هنری امام رضا ، کتابخانه ، استخر شنا و همچنین زمین ورزشی مخصوص خانمها می باشد.

در مرکز این پارک ساختمان فرهنگی هنری امام رضا(ع) قرار دارد که شامل کتابخانه، کلاس‌های فرهنگی هنری، مسجد و… می‌باشد.

 بزرگترین چرخ فلک خاورمیانه در پارک ملت مشهد در سال 1384 به بهره برداری رسید  این چرخ فلک با 250 تن ‏وزن قادر خواهد بود در یک دور کامل 448 نفر را به ارتفاع 80 متر بالا ببرد و سرنشینان این چرخ فلک قادر خواهند بود تمام ‏نقاط مشهد را ببینند. چرخ فلک ‏پارک ملت مشهد پس از شهرهای لندن و توکیو سومین چرخ فلک بزرگ دنیا محسوب می شود.

بوستان ملت یا پارک ملت مشهد اکنون مرکز ورزش صبحگاهی اقشار مختلف مردم مشهد، در تمام سال(باستثناء زمستان) می باشد. این پارک محل مراجعه و اطراق زائرینی است که امکان تهیه محلی برای استقرار نیافته اند. فضای سبز و زیبا با طراحی مناسب پارک ملت مشهد به دلیل داشتن آب و هوای خوب و درخت های با قدمت بالا و انتقال انرژی مثبت برای آرامش اعصاب از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. این فضای سبز با ارزش و قابل نگهداری و توسعه است.

با توجه به زیبایی و جذابیت این پارک من اگر جای شما بودم حتما زمانیکه به مشهد سفر می کردم به گروه نشاط آوران مراجعه می کردم تا در تور مشهد از این پارک زیبا در مشهد دیدن کنم.

بخش اول آرامگاه از سنگ قبری از جنس مرمر به ابعاد ۱٫۵×۱ متر و حدود ۰٫۵ متر ارتفاع تشکیل شده است. بخش دوم آرامگاه شامل تالاری مربع شکل است که از سنگ مرمر ساخته شده و داخل آن با کاشی تزئین شده است و چهار ستون بلند با دو سر ستون بزرگ در چهارگوشه این تالار قرار گرفته است و تصویر مردی بالدار در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی ایجاد شده است که ویژگی‌های پرسپولیس را بیشتر به یاد می‌آورد. سومین بخش محوطه پلکانی پوشیده از سنگ مرمر است که اتاق روی آن قرار گرفته است و تعداد زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن حک شده است.

آرامگاه ابوالقاسم فردوسی در 2 مرحله ساخته شده است. مرحله اول در زمان پهلوی و مرحله دوم در زمان پهلوی دوم به شکل امروزی ساخته شده است. طراحی مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی بر عهده مرحوم حسین لرزاده گذاشته شد. اشعار کتیبه‌ها نیز به خط استاد عمادالکتاب نوشته و سپس بر سنگ‌های نما انتقال داده شد.

مساحت ساختمان آرامگاه ۹۴۵ متر مربع بود و بهترین حجاران تصاویری از شاهنامه را بر دیوارهایش حک کردند.

متاسفانه به دلیل اینکه در طراحی بنا محاسبات فنی دقیق به عمل نیامده بود و محاسبه مقاومت خاک و مصالح پی، دقیق محاسبه نشده بود، ساختمان آرامگاه از همان سال‌های اول شروع به جذب رطوبت و نشست کرد. سالها بعد به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ بازسازی این بنا با نظارت مهندس هوشنگ سیحون آغاز و در سال ۱۳۴۷ به پایان رسید.

بنای فعلی آرامگاه، از نظر ظاهر کاملا شبیه بنای پیشین می باشد و دارای نهصد مترمربع زیربنا، و ساخته شده از بتون و سنگ و کاشی است. بنای قدیم دارای نمای بیرونی شبیه بنای امروزه بود، اما داخل آن کوچکتر و کم‌عمق‌تر و دارای 2 ورودی کم‌عرض شرقی و غربی بوده است.

بخش فوقانی بنا، که در اجرای اولیه توپر بود این بار میان ‌تهی ساخته شده است. سقف داخلی آن هم با کاشی‌کاری معرق و متأثر از عناصر تزیینی دوره هخامنشی و عصر فردوسی روکاری شد. دیوارهای آن هم تماماً با سنگ‌هایی از منطقه توس نماسازی شده است به طوری که بنای آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد را تداعی می‌کند.

باغ و آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی امروزه حدود 6 هکتار مساحت دارد و شامل یک موزه و کتابخانه است. این مجموعه سالانه بیش از یک میلیون گردشگر و شیفته فردوسی را به سوی خود جذب می‌کند.

بناى هارونیه قدیمی‌ترین اثری است که از توس به جای مانده است و چنانکه گفته شده تنها بنای بازمانده از جاذبه های تاریخی شهر کهن توس است. تمام بناى هارونیه آجرى است و هیچ‌گونه تزیین کاشى در آن به کار نرفته است، این بنا به‌ صورت چهار ضلعى است که ابعاد آن در اضلاع مختلف به علت قناسى نابرابر است. ابعاد این بنا به ترتیب ضلع شمالى 5/19 متر، ضلع جنوبى 20 متر، ضلع شرقى 28 متر، ضلع غربى‏29 متر می باشد و این بنا در 25 کیلومترى شمال غرب مشهد در حاشیه غربى جاده مشهد و در قلب دشت توس واقع گردیده است. بنای هارونیه ساختمان بزرگی در مدخل شهر است که به « بقعه هارونی » یا « هارونیه » شهرت یافته است.

این بنای تاریخی با فاصله 600 متری از آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی قرار گرفته و در کنار آن سنگ سیاهی به عنوان یادبود امام محمد غزالی از عرفای سده پنجم و ششم هجری دیده می شود و در شمال‌غربی این بنا مقبره زنده یاد حسین خدیو جم از غزالی شناسان معاصر قرار دارد.

بنای هارونیه توس دارای یک مدخل اصلی، دو مدخل در شرق و غرب ساختمان و بقایای یک محراب در قسمت بیرونی و شمال ساختمان می باشد. این بنا دارای ویژگیهای معماری قرن هشتم هجری می باشد. خطوط عمودی و موازی سطح نما ، طاق نماها و نور گیر ها و نوع فضاهای این بنا، عمر آن را به قرن هفتم و هشتم می رساند. برخی از اهالی توس گور ویران شده غزالی را در نقطه ای واقع در چند صد قدمی غرب باره شهر نشان می دهند، و گویا سنگ گور او هم در آن حوالی دیده اند. این محل در سال 1374هجری شمسی حفاری شد و تقریبا گور غزالی به دست آمد . این بنا شمال ایوانی رفیع و دو لچکی ، چهار ایوان صلیبی شکل با پنجره های مشبک شده و هشت طاق نما با قوس جناغی و گنبد دو پوششه است . این محل به مسجد جامع شهر توس نیز شهرت دارد و ساختمان آن را به سربداران نسبت می دهند و با توجه به معماری جذابی که دارد از مکانهای بسیار دیدنی شهر توس می باشد.

سنگ مقبره امام محمد غزالی در روبروی بقعه نصب شده است. هارونیه نام جدیدی است که به این مکان داده شده و شاید سابقه‌ی مکتوب آن حتی به یکصد سال پیش هم نرسد، هیچ ارتباطی به هارون‌الرشید عباسی ۱۷۰ تا۱۹۳ ق ندارد و سبک معماری آن معماری آذری می باشد.